Yeni yıla yaklaşırken ekonomi yönetimi, 2026’ya ilişkin politika çerçevesini netleştirmeye başladı. Enflasyonla mücadeleyi merkeze alan bu yeni dönemde, Hazine ve Maliye Bakanlığı dikkat çekici bir değişikliğe hazırlanıyor. Bloomberg’in, ekonomi yönetimine yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre; akaryakıt, alkollü içecekler ve tütün ürünlerindeki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışları artık otomatik mekanizmalarla değil, hedefe yönelik ve kontrollü bir yapıyla belirlenecek.
Mevcut uygulamada yılda iki kez, son altı aylık Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranında artırılan ÖTV tutarları, bu kez farklı bir yaklaşımla ele alınacak. Yeni sistemde artışların, Merkez Bankası’nın 2026 yılı için öngördüğü yüzde 16’lık enflasyon hedefi doğrultusunda yapılması öngörülüyor. Bu yeni modelin, genel fiyat istikrarına katkı sağlaması ve dezenflasyon sürecini desteklemesi bekleniyor.
AKARYAKIT ÖTV'Sİ ARTIK ENFLASYON HEDEFİYLE UYUMLU OLACAK
Normalde yılda iki kez ÜFE oranına göre artırılan akaryakıt ÖTV’si, bu kez farklı bir hesaplama yöntemine tabi tutulacak. Mevcut mevzuat, vergi artışlarının geçmiş altı ayın üretici enflasyonu oranında yapılmasını öngörüyordu. Ancak 2026 yılı itibarıyla bu artışların, kümülatif ÜFE yerine, Merkez Bankası'nın yüzde 16’lık yıllık enflasyon hedefiyle uyumlu olarak belirlenmesi planlanıyor.
Bu değişikliğin temel gerekçesi ise akaryakıtın ekonomi üzerindeki zincirleme etkisi. Lojistik ve üretim maliyetleri üzerinden dolaylı olarak tüm tüketici fiyatlarını etkileyen akaryakıttaki kontrollü artış, genel fiyat düzeyinin daha istikrarlı seyretmesine katkı sağlayabilir. Ekonomi yönetimi bu hamleyle, enflasyon beklentilerini de aşağı çekmeyi amaçlıyor.
YÖNETİLEN FİYATLARDA KAPSAMLI YENİDEN DÜZENLEME BEKLENİYOR
Söz konusu düzenleme yalnızca akaryakıtla sınırlı kalmayacak gibi görünüyor. Alkollü içecekler, tütün ürünleri ve enerji kalemleri gibi doğrudan veya dolaylı olarak devletin belirlediği tüm “yönetilen fiyatlar” için benzer bir yaklaşımın benimsenmesi gündemde.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in daha önce yaptığı açıklamalarda, bazı vergi ve harç artışlarında geçmişe dönük değil, geleceğe dönük enflasyon oranlarının dikkate alınabileceği yönünde mesajlar vermesi bu yeni yaklaşımın ipuçlarını taşıyordu.
Ancak hafta içinde yayımlanan tebliğle birlikte pasaport, kimlik ve noter evraklarında yüzde 19,01 oranında artış yapılması, bu stratejik yaklaşımın her alanda henüz tam olarak uygulanmadığını gösteriyor.
ENFLASYON HEDEFİNE ULAŞMAK İÇİN KAMU ZAMLARINA SINIRLAMA
2025 yılının sonunda tüketici enflasyonunun yüzde 30’a yakın bir seviyede gerçekleşmesi beklenirken, önümüzdeki 12 ay için piyasa beklentileri yüzde 25 bandında bulunuyor. Ekonomi yönetiminin resmi hedefi ise yüzde 16 gibi oldukça iddialı bir oran.
Bu hedefe ulaşılabilmesi için kamu kaynaklı fiyat artışlarının sınırlı tutulması, başka bir deyişle, zamların kontrollü biçimde yapılması kritik önem taşıyor. ÖTV gibi doğrudan fiyatlara yansıyan kalemlerde uygulanacak “hedef odaklı” zam stratejisi, hem beklenti yönetimini kolaylaştırmayı hem de fiyat istikrarına katkı sunmayı amaçlıyor.
Yeni vergi modelinin 2026’dan itibaren uygulanması beklenirken, kamuoyunda nasıl bir karşılık bulacağı ise şimdiden merak konusu.
