İzmit Belediye Başkanı Fatma Kaplan Hürriyet, Türkiye Belediyeler Birliği tarafından düzenlenen çalıştayda, belediyelere yapılan pay dağılımındaki adaletsizliğe dikkat çekti. Kayıtlı nüfus üzerinden yapılan bütçe dağılımının hizmet yüküyle örtüşmediğini vurgulayan Başkan Hürriyet, İzmit’in gündüz nüfusunun 1 milyonu geçtiğini ancak 380 bin nüfusa göre pay aldığını ifade etti. Bu dengesizliğin tüm belediyeleri etkilediğini belirten Hürriyet, TBMM’ye sunulmak üzere kapsamlı bir kanun teklifi hazırladıklarını duyurdu.
NÜFUSA GÖRE DEĞİL, HİZMET YÜKÜNE GÖRE PAY VERİLMELİ
Fatma Kaplan Hürriyet’in gündeme taşıdığı en temel sorun, belediyelere yapılan pay dağılımının yalnızca TÜİK kayıtlarındaki nüfus verilerine göre belirlenmesi. Oysa İzmit gibi gündüz nüfusu katbekat artan şehirlerde çöp toplama, ulaşım, altyapı ve sosyal hizmetlerin yükü ciddi oranda artıyor. Hürriyet, “Yerleşik nüfusumuz 380 bin, ama gündüz nüfusumuz 1 milyonu aşıyor. 42 ilden daha büyük bir şehre sahibiz. Ancak kişi başına düşen pay sadece 319 lira. Bu adaletsizliği düzeltmek zorundayız” dedi.
İzmit’in dinamik yapısı ve sanayi merkezi oluşu nedeniyle çevre ilçelerden her gün on binlerce insanın geldiğini söyleyen Hürriyet, hizmet yükünün çok ağırlaştığını ve mevcut bütçeyle bunun karşılanamayacağını ifade etti. Özellikle temizlik işleri, altyapı onarımları ve sosyal hizmetlerin artan nüfusa göre şekillendiğini hatırlattı.
MERKEZ BELEDİYELER EN BÜYÜK YÜKÜ SIRTLIYOR
Başkan Hürriyet’e göre, merkezdeki belediyeler, sadece kendi nüfuslarına değil, çevre ilçelerden gelen vatandaşlara da hizmet sunuyor. Kreşlerden sosyal tesislere kadar birçok hizmet, ilçe dışından gelen talepleri de karşılamak zorunda kalıyor. Bu noktada İzmit’in karşı karşıya kaldığı bütçe yükünün yalnızca kendi sınırlarıyla sınırlı olmadığını vurgulayan Hürriyet, “Körfez’de oturup İzmit’te çalışan bir vatandaş, çocuğunu bizim kreşimize bırakıyor. Çünkü hizmetin ağırlık merkezi bizde. Ama pay hâlâ 380 bin nüfusa göre geliyor” ifadelerini kullandı.
Temizlik giderlerinden örnek veren Başkan, 2020’de 6,5 milyon lira olan temizlik bütçesinin 2025’te 39 milyon liraya çıktığını, araç maliyetlerinin katlandığını ve tüm hizmetleri karşılamanın giderek zorlaştığını söyledi. “Her yere yetişmek zorundayız ama kaynaklar buna yetmiyor” diyerek, belediyelerin gerçek koşullara göre değerlendirilmesi gerektiğini dile getirdi.
YASAL BOŞLUKLAR VE YETKİ SINIRLAMALARI HİZMETİ ENGELLİYOR
İzmit’in yaşadığı sadece bütçe sorunu değil. Başkan Hürriyet, ilçe belediyelerinin yetkiler konusunda da büyükşehir belediyelerine göre dezavantajlı olduğunu aktardı. Özellikle sosyal tesislerin işletilmesi, ihale zorunlulukları, özel kalem atamaları gibi alanlarda yaşanan sınırlamaların belediyelerin hareket kabiliyetini daralttığını söyledi.
Mevcut kanunlarda küçük bir kelime değişikliğiyle bile bu sorunların çözülebileceğini belirten Hürriyet, “Büyükşehir sosyal tesislerini doğrudan şirketine devredebiliyor. Bizse açık ihale yapmak zorundayız. İhaleye talip olanlar çok olunca sosyal amaç güdülmesi de zorlaşıyor. Biz vatandaşa ucuz ve kaliteli hizmet vermek istiyoruz ama yasal engeller nedeniyle çıkmaza giriyoruz” dedi.
SİYASİ AYRIMCILIK VE DENETİM BASKISI DA EKLENİNCE…
Fatma Kaplan Hürriyet, siyasi partiler arası farkların da belediye hizmetlerini doğrudan etkilediğini söyledi. Özellikle iktidar partisine mensup belediyelere sağlanan imkânların, muhalefet partilerinin yönettiği belediyelere tanınmadığını dile getirdi. “Bir özel kalem ataması için aylarca bekliyoruz. Ama Büyükşehir neredeyse her ay meclisten geçiriyor. Bu da adaletsizliğin bir başka boyutu” diyerek, siyasi ayrımcılığın da gündemden düşmemesi gerektiğini ifade etti.
Müfettiş denetimlerinin yoğunluğu, SGK borçlarının belediye hesaplarına doğrudan haciz getirmesi gibi uygulamaların da hizmet üretimini zorlaştırdığını belirten Başkan, “Şirketlerimiz zararına çalışıyor. 3 liraya çay satıyoruz ama bu bile eleştiri konusu oluyor. Oysa biz halka hizmet götürmeye çalışıyoruz” dedi.
KANUN TEKLİFİ HAZIR: “EŞİTLİK, ADALET VE GERÇEKÇİLİK”
Fatma Kaplan Hürriyet, konuşmasının sonunda belediyelerin hizmet yükünü esas alan yeni bir finansman modeli için kapsamlı bir kanun teklifi önerisi hazırladıklarını açıkladı. Bu teklifin milletvekilleri aracılığıyla TBMM’ye sunulabileceğini ifade eden Hürriyet, önerilerinin İzmit özelinde hazırlandığını, ancak tüm dinamik belediyeler için geçerli olabileceğini belirtti.
“Gece nüfusuna göre değil, gerçek hizmet yüküne göre sınıflandırma yapılmalı. Böylece kaynaklar daha etkin kullanılır, sürdürülebilir hizmet üretimi sağlanır. Her ilçe kendi gerçekliğiyle değerlendirilmeli” diyerek, adalet ve eşitlik temelli bir çözüm çağrısında bulundu.