Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesinde, ilçe merkezine yaklaşık 4 kilometre mesafede yer alan ve halk arasında “mantar kaya” ya da “kalkan kaya” olarak bilinen doğal oluşum, dikkat çekici yapısıyla görenleri hayrete düşürüyor.
YILLARA MEYDAN OKUYAN DOĞAL YAPI
İnce bir sütun üzerinde dengede duran geniş kaya parçası, milyonlarca yıldır ayakta kalmayı başarmasıyla öne çıkıyor. Bölgenin jeolojik yapısına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Antropolog Naci Akdemir, arazinin sediment tortulu kaya kütlelerinden oluştuğunu belirtti.
KITALARIN HAREKETİYLE ŞEKİLLENDİ
Akdemir, Afrika-Arabistan plakasının Avrasya’yı kuzeye doğru itmesi sonucu bu arazinin oluştuğunu ifade ederek, sürecin yaklaşık 250-300 milyon yıl önce başladığını söyledi. Bölgenin halen hem yükselmeye hem de kuzeye doğru hareket etmeye devam ettiğini dile getiren Akdemir, bu ilerlemenin yılda yaklaşık 10-15 milimetre olduğunu vurguladı.
BUZUL ÇAĞININ İZLERİNİ TAŞIYOR
Oluşumun yalnızca su ve rüzgâr aşındırmasıyla açıklanamayacağını belirten Akdemir, “Bulunduğumuz zeminde su aşındırmasına işaret eden belirgin bir akış izi yok. Bu nedenle bu yapının, buzul çağından kalma bir aşındırmanın eseri olduğunu düşünüyorum” dedi.
5-6 MİLYON YIL ÖNCE BUGÜNKÜ HALİNİ ALDI
“Kalkan kaya” olarak da adlandırılan bu oluşumun, yaklaşık 5-6 milyon yıl önce bugünkü görünümüne kavuştuğunu kaydeden Akdemir, o dönemde Afrika-Arabistan ile Avrasya kıtaları arasında Atlas Okyanusu ile Hint Okyanusu’nu birbirine bağlayan Tetis Denizi’nin bulunduğunu hatırlattı. Akdemir, Akdeniz’in de bu denizin günümüze kalan bir bakiyesi olduğunu ifade etti.
KOCAKÖY’ÜN SİMGELERİNDEN BİRİ
Görünümüyle savaş aleti olan kalkana benzetilen kalkan kaya, yalnızca jeolojik açıdan değil, kültürel anlamda da Kocaköy’ün en önemli simgelerinden biri olarak değerlendiriliyor.