Beyinde hafıza ve bilişsel işlevlerin kapsamlı şekilde değerlendirilmesini sağlayan “kognoskopi”, Alzheimer ve demans gibi nörolojik hastalıkların erken teşhisinde kritik rol oynuyor. Uzmanlar, Türkiye’de yaklaşık 1 milyon kişinin bunama riski taşıdığını vurguluyor.
Kognoskopi: Beyin Taramasında Yeni Adım
Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, kognoskopiyi “beyin fonksiyonlarının taranması” olarak tanımlayarak, “Kolonoskopi bağırsakları, anjiyo kalp damarlarını, endoskopi midesini incelerken, kognoskopi de beyni inceler. Yaklaşık 3 saat süren bu testle hafıza, dil yetenekleri, dikkat ve konsantrasyon gibi bilişsel işlevler değerlendiriliyor” dedi.
Dr. Yavuz, dünyada 60 milyon demanslı hasta olduğunu, bunun 45 milyonunun Alzheimer hastası olduğunu, Türkiye’de ise yaklaşık 1 milyon bunama vakası bulunduğunu belirtti. “Belirtiler hafif olsa bile erken teşhis çok önemli. Kognoskopi, hastalığın başlangıç döneminde yakalanmasını sağlıyor” dedi.
Erken Teşhis, Hayat Kurtarıyor
Unutkanlık, isimleri hatırlayamama, mekanlarda yön kaybı gibi belirtilerin önemsenmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Yavuz, Alzheimer vakalarının genellikle orta seviyede fark edilmeden ilerlediğini söyledi. “Hafif belirtiler çoğu zaman önemsenmiyor. Halbuki bu, hastalığın erken dönemi olabilir. Kognoskopi ile bu süreç yakalanırsa tedaviye erken başlanabilir” diye ekledi.
40 Yaşından Sonra Düzenli Test Önerisi
Dr. Yavuz, “Kognoskopinin sonucu, hekim için yol gösterici oluyor. Tedavi planı, bilişsel rehabilitasyon veya cihaz tedavileri bu sonuçlara göre belirleniyor. Beyin yorgunluğu çok sinsi ilerler. Bu yüzden 40 yaşından itibaren düzenli olarak kognoskopi testi yaptırmak gerekiyor” dedi.
Nöropsikolojik testler içeren kognoskopinin, sadece nörolojik değil psikolojik durumları da ortaya çıkardığını belirten Dr. Yavuz, kliniklerde kognoskopi bilincinin artmasını istedi. “İnsanlar unutkanlık yaşadığında ‘kognoskopi yaptırayım’ demeli. Bu bilinç gelişmeli” diye konuştu.
