Üst üste gelen akaryakıt zamları, araçların artan giderleri ve personel giderleri yükünü kaldıramayan özel halk otobüsü işletmecilerinin uzun zamandır gündeminde ücretsiz şehir içi ulaşım konusu vardı. 65 yaş üzeri vatandaşların da ücretsiz seyahatinden dolayı artan maliyetleri her defasında dile getiren toplu taşıma esnafı gerekli görüşmeleri yapmıştı. Geçtiğimiz Pazar günü ise Ankara Ticaret Odası’nda bir araya gelen Tüm Özel Halk Otobüsleri Birliği üyeleri 65 yaş üzeri ve ücretsiz seyahat hakkı bulunan 18 kalem hakkında aldıkları kararı açıkladı. Alınan kararda tüm Türkiye’deki özel halk otobüslerinin her ayın sadece 4 günü 65 yaş üstü vatandaşları ücretsiz taşıma kararı alındığı ifade edilmişti.
“OMUZUMUZA AĞIR GELMEYE BAŞLADI”
Alınan kararla ilgili gazetemize konuşan Kocaeli Minibüsçüler ve Otobüsçüler Odası Başkanı Mustafa Kurt şu ifadelere yer verdi; “Geçmişle alakalı pandemi ondan sonra pandemiden sonra ekonomik kriz, ekonomik krizden sonra bu sektör ciddi anlamda Türkiye'de kan kaybetti. Türkiye'de ciddi anlamda sıkıntılı bir sürece girdi. Bizim en büyük giderimiz motorin. Motorine de ÖTV artışıyla beraber hemen hemen bu süreçte 1- 2 sene içerisinde yüzde 300, yüzde 400, yüzde 500 gibi bir rakama geldi. Şu anda 40 TL’yi buldu. Ve nerede duracağı da belli değil. 65 yaş üstü gibi ücretsiz 18 kalem var. Sadece 65 yaş üstü diyoruz ama sadece 65 yaş değil. Aslında 18 kalem ücretsiz var. Dolayısıyla bu ekonomik krizden sonra bunlar artık bizim omuzumuza ağır gelmeye başladı. Bizim bunu kaldıracak gücümüzün kalmadı.
“AYDA 2 MİLYON 100 KİŞİ ÜCRETSİZ SEYAHAT EDİYOR”
Kocaeli genelinde günlük 600 bin yolculuk oranı var. Aşağı yukarı 72 bin günde ücretsiz var. Ayda 2 milyon 100’e tekabül ediyor. Tam 2 milyon 100 kişi ücretsiz seyahat ediyor. Bunu baktığınızda korkunç bir rakam bu rakam. Dolayısıyla bu rakamları en ufak rakamla çarpsanız korkunç paralar yapar. Bu tamamen esnaftan gidiyor. Fakat Aile bakanlığı Büyükşehirlere 3 bin 375 TL gibi bir ödenek gönderiyor. Birde Büyükşehir’in burada bize 12 bin 500 TL araç başı bir desteği var. Bunları tamamlayarak tam ücretten bize ödüyor. Fakat bu 12 bin 500 TL kotalı olduğu için bazı kooperatiflerde 10 günde doluyor. Bazı kooperatiflerde 15 günde bazı kooperatiflerde 20 gün bazı kooperatiflerde de ay sonuna kadar gidiyor.
“BİR DURAK BİLE GİDENLER VAR”
Ama çoğunlukta böyle ayın 10’unda, 15’inde dolan kooperatifleri olduktan sonra ay başına kalan süreyi de ücretsiz taşıdığımız zaman esnaf kendi cebinden karşılıyor bu bedeli. Biz böyle olduğu zaman arabadaki sağlam yolcular da rahatsız oluyor. Şöyle söyleyeyim bir durak bile gidenler var. Günde 30 kez otobüse binen insanlar var. Bunlar Kentpark'tan tespitli. Normal 6 yaşındaki daha anasınıfı giden çocuktan öğrenci ücreti aldığımız bir yerde, bugün ciddi anlamda emekli maaşı iyi olan, yan geliri olan, villası, apartmanı, olan ve 65 yaş üstü olan vatandaş bizim arabalara ücretsiz biniyor. O yüzden esnaf sıkıntılı.
“KASKO ARTIK LÜKS OLDU, YAPTIRAMIYORUZ”
Bu ekonomik krizden sonra zaten işletme giderleri had safhada. İşletme giderleri başta araç alımı olmak üzere araç bakım giderleri var. Bugün çok basit bir araç yağ değişimi bundan 5-6 ay önce bin TL’ye yapıyorduk. Şu anda 5-6 bin TL arası. 6-7 ay önce 3 bin TL’ye aldığımız lastik şu anda 10 bin TL. Bir de üstüne motorin zaten haftada bir kere işte dolar kuruyla, Brent Petrol'ün artmasıyla beraber ona da zam geliyor. Nerede duracağı da belli değil. Asgari ücret, stopaj, kasko gibi. Bir normal zorunlu trafik sigortasının en pahalısı 6-7 ay önce 5 bin TL ’idi. Şu anda 20 – 25 bin TL. Kaskoya zaten uzanmak mümkün değil, yaptıramıyoruz. Kasko artık lüks oldu.
“BU İŞİN İÇİNDEN ÇIKILMAZ BİR HALE GELDİ”
Bütün bunları üst üste koyduğumuz zaman artık bu işin içinden çıkılmaz bir hale geldiği apaçık ortada. Türkiye genelinde de bütün esnaflar aynı sıkıntıyı yaşadığı için 13 Temmuz'da Ankara'da bir toplantı yapıldı. Orada 15 Ekim'de taşımama kararı alınacağı söylenmişti. Dolayısıyla geçen hafta pazar günü Ankara'da yapılan toplantıda birlik bakanlığın ödediği ödenek tutarı dört günü karşıladığından destek almayan iller dört gün taşındıktan sonra tamamen ücretsiz taşınacağını deklare ettiler. Daha sonra biz buraya geldik. Burada bazı görüşmeler yaptık. Zaten bu 12 bin 500 kotalı desteğin biraz az olduğunu, başkanımıza bununla alakalı arttırımıyla alakalı talebimiz olmuştu. Bu da biraz tuzu biberi oldu bu işin.
“ESNAF TEKERİNİ ZOR DÖNDÜRÜYOR”
Diğer iller taşımadığı ve bizim de tabii arkadaşlarımız burada da zaten rahatsız. Şöyle bir algı oluştu. Kota dolduktan sonra burada uygulayalım dediler. Kısmi olarak Ankara'nın almış olduğu karara biz de uyalım dediler. Bizim de burada şimdi görüşmelerimiz iyi gibi. Yine söylüyorum ben. Büyükşehir belediye başkanımızın bize bu konuyla alakalı çok büyük destekleri var. Kendisinden Allah razı olsun. Bunu inkâr edemeyiz. Fakat şu anda gerçekten esnaf mağdur. Tekerini zor döndürüyor. Dolayısıyla bizim başkanımızdan talebimiz oldu. İnşallah başkanımız da bizi bu yönde kırmayarak bu desteği vereceğine inanıyoruz. Vermezse onun takdirinde zaten bu iş ama dediğim gibi diğer büyük şehirlerde, AK Partili belediyelerde destek alınıyor. Başkanımda inşallah bize bu desteği biraz daha arttırıp bir şekilde yolumuza devam edeceğimizi ümit ediyorum ve inanıyorum.”
“BİRİLERİNİN MUTLU BİRİLERİNİN MUTSUZ OLMASI O SLOGANA UYMUYOR”
Kurt, ilettikleri talepleri karşısında Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın’ın nasıl bir tavır aldığı hakkında ise şu ifadelere yer verdi; “Sağ olsun başkanımız hep esnafın yanında durdu bu zamana kadar. Ben şunu söylüyorum Büyükşehir Belediye Başkanımızın ‘Mutlu şehir’ diye bir sloganı var. Şimdi bu kentte birileri mutlu olurken birileri mutsuz olması başkanın o sloganına uymuyor. Dolayısıyla taşıyanın da mutlu olduğu, taşınanın da mutlu olduğu bir kent olsun. Bizim amacımız bu yoksa bazı şeyler zaten ortada.”
“ÜCRETSİZLER SIRTIMIZA BİNDİĞİ ZAMAN ÇIKILMAZ BİR HALE GELİYORUZ”
“Bundan 10-15 sene önce bu mesleğin çok büyük geçerliliği vardı. Hatlı arabası olan parmakla gösteriliyordu ama şu anda Türkiye dahil, Kocaeli dahil ciddi anlamda bu toplu taşımada büyük sıkıntılar var” diye sözlerine başlayan Kurt devamında şu ifadelere yer verdi; “Sıkıntıların en büyük nedenleri o giderler. Baktığınızda çok büyük giderler var. Artık biz o giderlerin yanı sıra bir de böyle ücretsizler sırtımıza bindiği zaman çıkılmaz bir hale geliyoruz. Maalesef sıkıntı yaşanıyor. Ama ben inanıyorum. İnşallah hem Türkiye genelinde Sayın Cumhurbaşkanımız olsun, burada da Büyükşehir Belediye Başkanımız olsun mutlak suretle bir çözüm bulunacak.
“BİZİM DE ÇAPIMIZ BU KADAR”
Dediğim gibi dünyada veya Türkiye'de bedava bir şey yok. Esnaflık yapıyorsunuz. Bu esnaflığı yaparken devlete karşı olan bütün sorumluluğumuzu yerinize getiriyorsunuz. Vergimizi, KDV'mizi tam veriyoruz. MTV çıktı ek olarak depremle alakalı boynumuzun borcudur ticari arabayız bize de çıktı. Biz bunları da ödedik. Dolayısıyla burada amaç artık öyle büyük paralar değil sadece çalışan şoförün evini, çoluk çocuğunu geçindirecek miktarda bir paranın olması. Biz ona tabii kanaat geleceğiz. Çünkü ortam hakikaten kötü. Şu anda Türkiye bir ekonomik krizden geçiyor. Buna bedel ödeyeceksek sade bizlerin değil, herkesin katkı vermesi lazım. Ama bizim de çapımız bu kadar. İnşallah iyi ortak bir nokta bulunur.”