Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı Dr. Feyza Özkan ile Organ Nakli Koordinatörü Funda Aliustaoğlu, organ bağışıyla ilgili 2025 yılında yürürlüğe giren yeni uygulamaları anlatarak hem teknik detayları hem de bağış sürecindeki önemli değişimleri kamuoyuyla paylaştı.
YENİ DÜZENLEMELER SÜRECİ KOLAYLAŞTIRDI
Dr. Feyza Özkan, yıllardır tartışma konusu olan “aile onayı zorunluluğu”na ilişkin önemli bir dönüşüm yaşandığını belirtti. 1979’dan bu yana geçerli olan eski sistemde, kişi sağlığında organ bağışı yapmış olsa bile yakın aile bireylerinin izni olmadan nakil gerçekleştirilemiyordu. Bu durumun bağış oranlarını düşürdüğünü ifade eden Özkan, yeni düzenlemenin süreci ciddi anlamda kolaylaştırdığını söyledi.
Özkan’ın aktardığı bilgiye göre artık bireyler E-Devlet üzerinden iki aşamalı doğrulama sistemiyle organ bağışı yapabilecek. Bu doğrulama süreci, bir başkasının kişinin adına bağış yapmasını engellemek amacıyla geliştirildi. Dileyen vatandaşlar yine eskiden olduğu gibi kamu hastaneleri, özel hastaneler, aile hekimlikleri ve Kızılay merkezleri üzerinden de başvurularını sürdürebilecek.
AİLE İZNİ ŞARTI DEĞİŞTİ, AMA HASSASİYET SÜRÜYOR
Yeni sistemle birlikte, kişi sağlığında gönüllü olarak organ bağışında bulunduysa ailesinden tekrar izin alınması gerekmiyor. Ancak Dr. Özkan, “Biz yine de tüm merhametimiz, hassasiyetimiz ve şeffaflığımızla aileyi bilgilendiriyoruz ve rızalarını almaya çalışıyoruz.” diyerek sürecin insani yönünün devam ettiğini vurguladı.
Vatandaşlar ayrıca istedikleri zaman bağış kararından hiçbir yaptırım olmadan vazgeçebilecek.
ORGAN BAĞIŞINDA İKİ TEMEL TÜR
Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Organ Nakli Koordinatörü Funda Aliustaoğlu, organ bağışının iki ana kategoriye ayrıldığını anlattı:
CANLIDAN CANLIYA BAĞIŞ
Yakınlık derecesine göre etik kurul onayıyla yapılabilen bu bağış türünde,
böbreğin biri,
karaciğerin bir kısmı
hayatta olan bir kişiden başka bir kişiye nakledilebiliyor.
KADAVRADAN BAĞIŞ
Beyin ölümü sonrası gerçekleştirilen bağışlarda kişinin sağlığında gönüllü bağışçı olması ya da aile onayı aranıyor. Kadavra donörden alınabilen organ ve dokular arasında:
her iki kornea,
akciğer lobları,
kalp,
karaciğer,
ince bağırsak,
tendonlar,
hatta uterus gibi birçok doku bulunuyor.
YENİ SİSTEM 26 EYLÜL 2025’TEN BERİ YÜRÜRLÜKTE
Aliustaoğlu, 26 Eylül 2025’te devreye giren yeni sistemle birlikte vatandaşların artık devlet altyapısında kayıtlı şekilde bağışçı olabildiğini belirtti.
Gönüllü olmak isteyenlerin:
18 yaşını doldurmuş olması,
akli melekelerinin yerinde bulunması
yeterli görülüyor.
Başvurular;
İl ve İlçe Sağlık Müdürlükleri,
kamu ve özel hastaneler,
Ulusal Koordinasyon Merkezi’ne bağlı bölge koordinasyon merkezleri
gibi birçok noktadan yapılabiliyor.
Türkiye’de organ bağışının önündeki bürokratik engeller büyük ölçüde azaltılırken, uzmanlar yeni sistemin bağış oranlarını belirgin şekilde artırmasını bekliyor. Hem teknolojik altyapının güçlendirilmesi hem de gönüllülük esasının netleştirilmesi, organ nakli bekleyen hastalar için yeni bir umut oluşturuyor.
Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzman Dr. Feyza Özkan ile Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Organ Nakli Koordinatörü Funda Aliustaoğlu, gazetemiz genel yayın yönetmeni Çetin Gürol'u ziyaret etti.