Merkez üssü Kahramanmaraş olan ve Gaziantep, Adana, Hatay, Malatya, Diyarbakır, Adıyaman, Osmaniye, Şanlıurfa, Elazığ, Kilis başta olmak üzere birçok ili etkileyen deprem felaketinin ardından 1999 depreminde Gölcük Belediye Başkanı olan İsmail Barış gazetemize konuştu. Gölcük depremi ve Kahramanmaraş merkezli depremleri karşılaştırarak değerlendirmelerde bulunan Barış, deprem bölgelerine pek çok konuda tavsiyelerde bulundu.
“CİDDİ MANADA ŞEHİR MERKEZLERİNDE KENDİSİNİ GÖSTERDİ”
Kahramanmaraş merkezli yaşanan deprem faciaları hakkında konuşan Barış, “1999 Gölcük depremi ile Maraş depremi arasında bir kere şiddet olarak bir fark var. Bir tanesi 7.7 bir tanesi 7.6 şiddetinde. Bu tabi ki depremin yıkım gücünü arttırıyor. Çok geniş bir alana 10 ili kapsayacak şekilde bir özelliğe sahip ve her bir ilde de 7 ilde yıkımlar ciddi manada şehir merkezlerinde kendisini gösterdi. Mesela Diyarbakır’da, Elazığ’da o kadar değil belki ama Hatay, Kahranmaraş, Gaziantep gibi yerlerde yıkım daha şiddetli oldu ve merkezleri yıktı. Bir kere öncelikle bu açıdan bakıyorum” diye konuştu.
“HER TARAFA ULAŞILAMAMASI VEFAT EDENLERİN SAYISINI NE YAZIK Kİ ARTIRDI”
Sözlerine devam eden Barış, “İkinci açıdan baktığım zaman ben sadece Gölcük’ün kendisini kapasitesi ile itibariyle değerlendirirsem Gölcük merkezin yaşamış olduğu depremin 2-3 katı etki yapmıştır. Üçüncüsü özellikle 99 depreminde sivil toplum örgütleri ve arama kurtarma ekipleri bir milat yaşadı. Kendilerini o günden bugüne kadar geliştirdiler. Sonuçta üçüncü gün müdahale etme şansları oldu. Gölcük’te ancak 4-5 günden, 1 hafta sonra müdahale edilebildi. O zaman kurtarma faaliyetlerinin nasıl yapılacağı konusunda yeterli arama kurtarma ekiplerinin bilgileri yoktu. Dolayısı ile bu da olumsuz olarak Gölcük’e yansıdı. Ama orada üçüncü gün olması şartların biraz daha iyi olmasına rağmen kontrolün sağlıklı yapılamaması, geniş bölge olunca her tarafa ulaşılamaması gibi sebeplerden vefat edenlerin sayısını ne yazık ki artırdı” şeklinde konuştu.
“AFAD’IN SAĞLIKLI BİR ALT YAPISI VAR MI YOK MU ONU BİLEMİYORUM”
“Bizim iki tane askeri tugayımız vardı burada. Bir tanesi Değirmendere bir tanesi de Gölcük’e konuşlanmıştı. Dolayısı ile askerin varlığı özel bir güven kazandırdı vatandaşlarımıza” şeklinde sözlerine devam eden Barış, “Orada zannediyorum sadece güvenlik anlamında belirli sayıda askerin görevlendirildiğini duyuyor ve görüyorum. Yani asker tamamen deprem kurtarma faaliyetlerinin içerisine katılamadı zannediyorum. Bunu da bir eksiklik olarak değerlendirebiliriz. Sivil toplum örgütlerinin sonuna kadar kendi hizmetlerini koordineli bir şekilde yapmalarını ama AFAD koordinasyonunda yapılmasının isabetli olduğunu düşünüyorum. Bunun için AFAD’ın sağlıklı bir alt yapısı var mı yok mu onu bilemiyorum” dedi.
“BULAŞICI HASTALIKLARA KARŞI TEDBİRLERİN ALINMASINI ŞİMDİDEN ÖNERİYORUM”
Açıklamalarına devam eden Barış, “Bütün bunlara rağmen belediyelerin daha aktif olarak görevlendirilmeleri, arama kurtarmadan enkaz kaldırmaya kadar daha fazla takviye edilmeleri ve aktif olarak işin içerisine sokulmaları gerektiğini düşünüyorum. Kendi belediyelerinden bahsederek söylüyorum. Yerel imkanların ve kaynakların iyi işletilmesi gerekir. Bulaşıcı hastalıklara karşı tedbirlerin alınmasını şimdiden öneriyorum. Kolera, koli basili dolayısı ile bir takım mikrobik hastalıkların olabileceğinden endişe ediyorum. Bununla alakalı tedbirlerin alınmasını düşünüyorum. Yine her sokağa daha rahat bir şekilde gidebilmeleri için motosiklet ekiplerinin dağıtım işlerinde daha etkili olabileceğini zannediyorum” diye konuştu.
"DEFİNLERDE DE SAĞLIKLI BİR KAYIT TUTMAYI ÖNERİRİM”
“Getirilen yiyecek, içecek, giyecek gibi maddelerin miatlarına dikkat edilmesi gerektiğini özellikle çocuklar için gönderilen mamalara iyi dikkat edilmesi gerekir” diyerek sözlerine devam eden Barış, “Aksi takdirde zehirlenmeler ile karşı karşıya kalınabileceği söz konusu olabilir. Afet kurtarmada fiilen çalışan kişilerin mutlaka kuduz ve tetanos aşısı olmalarını öneririm. Mezarlıklardaki definlerde de sağlıklı bir kayıt tutmayı öneririm” dedi.
“BİR MİKTAR DERS ALINMIŞ”
1999 depreminden ders alınıp alınmadığını sorduğumuz Barış, “Bir miktar ders alınmış. Aradan geçen 23 seneye rağmen bir deprem hadisesinin öncesinde, deprem olmadan önce alınması gereken tedbirler açısından deprem anında uygulanabilecek aktif planların yeterince olmaması ve deprem sonrasında alınacak tedbirler ile alakalı çadır, konteyner, kalıcı konutlar gibi birtakım planlamalar yapılmış. Ama uygulamalarda Gölcük’e göre şu andaki çalışmalar bir miktar önde. Koordinasyonun AFAD tarafından yapılmasının uygun olduğunu görüyorum ama AFAD’ın bu koordinasyonu yapabilecek gerek personel gerekse planlama açısından yeterli altyapıya sahip olmadığı kanaatine ulaştım. Dolayısıyla planlamada istenilen bir boyut yok şu anda” şeklinde konuştu.
“HÜKÜMETİN REFLEKSİNE BAĞLI”
Şehirlerin yeniden toparlanması adına süre öngörüsünde de bulunan Barış, “Altyapıyı yeniden düzenlemek kanalizasyon, su, doğalgaz, atık su ve bozulan yolları yapabilmek esasında kaynak olduğu süre içerisinde 1-1,5 yıl gibi bir zaman içerisinde halledilebileceğini düşünüyorum. Yerleşimler ile alakalı sıkıntıların, konteyner ve çadır yerleşiminin 1-1,5 ay içerisinde gerçekleşeceğini zannediyorum. Kalıcı konutların da hükümetin refleksine bağlı 1 yıl ile 3 yıl arasında gerçekleştirilebileceğini zannediyorum” diye konuştu.
“ÇOCUKLARIN OKULLARDAN ASLA UZAK TUTULMAMASI KANAATİNDEYİM”
Son olarak Barış, “Psiko-sosyal açıdan şimdiden başlanabilecek tedavilere, terapilere gerek duyuluyor. Bu oldukça uzun bir süre devam etme durumda olacaktır diye zannediyorum. O bölgelerde özellikle çocukların okullardan asla uzak tutulmaması kanaatindeyim. Gerekirse prefabrik okullar yapılarak çocukları eğitimden uzaklaştırmamak gerekiyor. Çünkü çocuklar okullarda aynı zamanda rehabilite diliyor ve arkadaşlarıyla buluşabiliyor. Ve okul olduğu zaman o çocuklarla psikologların, sosyal hizmet uzmanlarının çalışmaları daha da kolay oluyor” ifadelerini kullandı.