İstanbul Üniversitesi (İÜ) İstanbul Teknokent (ENTERTECH) bünyesinde yapılan çalışmayla, petrolle kirlenmiş topraklar deniz bakterileriyle temizleniyor.
İÜ Su Bilimleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülşen Altuğ ve ekibi tarafından petrolle kirlenmiş toprakların deniz bakterileriyle temizlenmesi için çalışma başlatıldı.
Bu kapsamda 2000 yılında başlanan çalışmalarla İÜ Su Bilimleri Fakültesi'nin "R/V Yunus-S" araştırma gemisiyle Türkiye'deki denizlerden bakteriler toplandı.
Uzun araştırmalar sonucunda, bu bakteriler arasından petrolü gıda olarak tüketenler seçildi.
Yapılan çalışma sonucunda, petrolle kirlenmiş toprakların deniz bakterileriyle temizlenmesi sağlandı.
Çalışma, aynı zamanda Körfez Savaşı sonunda ateşe verilen petrol kuyularının deniz suyuyla söndürülmesiyle oluşan tuzluluk oranı yüksek toprakların petrol kirliliğini giderme amaçlı, Birleşmiş Milletler (BM) projesi kapsamında başarıyla uygulandı.
- "Çevre dostu ve dünyayla yarışabilecek kapasitede bir teknolojiye sahip"
Prof. Dr. Gülşen Altuğ, AA muhabirine, uzun yıllardır deniz bakterilerinin endüstriyel kullanımına yönelik temel veriler ürettiklerini söyledi.
Petrole dirençli olan bakterilerin, petrolü gıda olarak tüketme kabiliyetlerinin ispatlanmasıyla ilgili çalışmalar yaptıklarını belirten Altuğ, binlerce bakteriyi taradıklarını kaydetti.
Altuğ, petrol gideriminde en verimli olanların seçilerek hem tek başlarına hem de birlikte petrol kirliliğini giderme potansiyellerinin test edildiğini ifade etti.
Petrol kirliliğinin gideriminde dünyada uygulanan, fiziksel, kimyasal ve mekanik yöntemlerin ekolojik kaygılar taşıdığını ve sınırlı kaldığını vurgulayan Altuğ, biyolojik iyileştirmenin geleceğin yöntemleri olduğunu ve uluslararası projelerde de artık zorunlu hale geldiğini belirtti.
Altuğ, doğayı taklit eden, çevreye zarar vermeyen biyolojik yöntemlerle iyileştirme yapmanın artık bir zorunluluk olduğunun altını çizerek, "Tonlarca petrolün çevreye saçıldığı bir alanda doğaya zarar vermeden temizlik yapmak istiyorsak bu tür çözümler vazgeçilmez." dedi.
Bu kapsamda geliştirdikleri patentli yöntemin İstanbul Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi ve Teknokent bünyesinde yerli bir ürün haline dönüştüğünü aktaran Altuğ, "İstanbul Üniversitesi'nin Su Bilimleri Fakültesi bünyesinde alt yapısı oluşturulan ve İstanbul Teknokent bünyesinde geliştirilen ürünümüz, çevre dostu ve dünyayla yarışabilecek kapasitede bir teknolojiye sahip." diye konuştu.
- 3,5 milyon metreküp alanda toprak temizliği yapılması planlanıyor
Prof. Dr. Altuğ, geliştirilen bakterilerin petrol kirliliğine karşı kullanımının yalnızca denizle sınırlı kalmadığını kaydederek, Körfez Savaşı sırasında deniz suyuyla söndürülen ve tuzluluk oranı yüksek toprakların temizlenmesi amacıyla Kuveyt'te yürütülen Birleşmiş Milletler projesine de katkı sunduklarını söyledi.
Geliştirdikleri deniz bakteriyle 3,5 milyon metreküp bir alanda toprak temizliği yapılması planlandığını anlatan Altuğ, bu çalışmanın ön denemelerinin Türkiye'de, İstanbul Teknokent bünyesindeki laboratuvarlarda gerçekleştirildiğini ve açık alanda reçetelendirme yapıldığını kaydetti.
Prof. Dr. Altuğ, her kirli alana özel "biyolojik reçete" geliştirildiğini vurgulayarak, "Her bir toprak yapısı ve petrol kirliliği kendine özgü olduğu için, uygun bakteri kombinasyonu, uygulanacak miktar ve süresi gibi detayları içeren reçeteleri sahaya göre oluşturduk." diye konuştu.
Deniz bakterilerinin çevresel değişkenlere karşı oldukça toleranslı olduğunu dile getiren Altuğ, denizin dinamik koşullarına adapte olmuş bakterilerin pH değişimi, tuzluluk ve sıcaklık dalgalanmalarına karşı daha dayanıklı olduğunu kaydetti.
- "Aynı tür bakteriler farklı coğrafyalarda farklı özellikler gösteriyor"
Altuğ, saha denemelerinde elde edilen başarı oranlarına da değinerek, "17'nci günün sonunda, uygun koşullar sağlandığında yüzde 90'a varan petrol giderimi tespit ettik. Elbette bu oran laboratuvar ortamında daha yüksek olabilir ancak asıl önemli olan, bu başarıyı sahada gösterebilmektir." ifadelerini kullandı.
Türkiye denizlerinden farklı habitatlardan izole edilen bakterilerin tüm metabolik özelliklerinin tarandığını belirten Altuğ, bunların başarıları kanıtlandıktan sonra sıvı formda kullanılacakları yerlere gönderildiğini aktardı.
Prof. Dr. Altuğ, bakterilerin petrol kirliliğini giderme konusunda özgün ve bölgeye uyumlu özellikleri nedeniyle dünyada benzerlerinden ayrıldığını anlatarak, "Aynı tür bakteriler farklı coğrafyalarda farklı özellikler gösteriyor. Bizim elde ettiğimiz bakteriler bu coğrafyaya özgü gelişmiş formlar. Bu yüzden geliştirdiğimiz metodoloji patent kapsamına girdi." değerlendirmesinde bulundu.
