Kocaeli Üniversitesi Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esma Buluş Kırıkkaya, Türkiye'de yaşanan depremlerde can kayıplarının en büyük sebebinin afetlere karşı hazırlıksızlık olduğunu söyledi. Kırıkkaya, özellikle bireysel düzeyde yapılacak basit hazırlıkların bile hayat kurtarabileceğine dikkat çekerek, panik havasının ölümler üzerindeki etkisine vurgu yaptı. Deprem anında ne yapılacağının bilinmemesinin, yanlış reflekslerle hareket edilmesine neden olduğunu belirten Kırıkkaya, bu durumun büyük tehlikeler doğurduğunu ifade etti.
PANİK HAVASI ÖLÜMLERE DAVETİYE ÇIKARIYOR
Kocaeli'nin Çayırova ilçesinde yürütülen "Kocaeli Mahalle Halkı Afetlere Hazırlık" projesi kapsamında verilen eğitim sonrası açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Kırıkkaya, depremlerdeki ölüm oranlarının çoğu zaman fiziksel yıkımdan değil, bireylerin bilinçsiz davranışlarından kaynaklandığını belirtti.
"Evimizin yıkılacağına dair kafamızda o kadar olumsuz senaryo var ki insanlar camdan atlıyor, merdivenlere koşuyor. Bunların hepsi yanlış ve tehlikeli davranışlar," diyen Kırıkkaya, bu tür reflekslerin panik anında devreye girdiğini söyledi. Afet öncesinde yapılacak hazırlıkların bu paniği önleyebileceğini vurgulayan Kırıkkaya, tatbikatların önemine de özellikle değindi.
EV İÇİNDEKİ KÜÇÜK RİSKLER BÜYÜK TEHLİKELERE YOL AÇABİLİR
Kırıkkaya, afet sırasında yaşanan yaralanmaların sadece bina yıkımından değil, ev içerisindeki yapısal olmayan risklerden de kaynaklandığını dile getirdi.
"Deprem anında insanlar panikle karanlıkta bir yere çarpabiliyor. Kapı arkasına bırakılan ütü masası, elektrik süpürgesi gibi eşyalar bile tahliyeyi zorlaştırabiliyor," ifadelerini kullanan Kırıkkaya, bu detayların ihmal edilmemesi gerektiğini söyledi. Kişisel düzeyde alınacak küçük önlemlerin bazen hayat kurtardığını belirterek, "Evimizi değiştiremeyebiliriz ama içinde daha güvenli bir düzen kurabiliriz," dedi.
DOĞRU BİLGİLENDİRME VE TATBİKAT HAYAT KURTARIR
Depreme sadece evde değil, dışarıda da yakalanılabileceğini hatırlatan Kırıkkaya, alışveriş merkezleri, tiyatro salonları veya sokak gibi kalabalık alanlarda nasıl hareket edilmesi gerektiğinin de bilinmesi gerektiğini belirtti.
Toplumda afet bilincinin artırılmasının önemine değinen Kırıkkaya, bu farkındalığın çocukluktan itibaren kazandırılması gerektiğini söyledi.
"Afet bilinciyle yetişen bireyler, afet anında soğukkanlı kalabilir. Eğitimler sadece öğrencilerle sınırlı kalmamalı, öğretmenler de afet sırasında nasıl davranılması gerektiğini çok iyi bilmeli," diyerek eğitimin yaygınlaştırılmasının önemini vurguladı.
BİNA YIKILDIĞINDA DEĞİL, ÖNCESİNDE YAPILANLAR ÖNEMLİ
Prof. Dr. Kırıkkaya, bina yıkımı gerçekleştiğinde yapılacakların sınırlı olduğunu ancak bu durumun öncesinde alınacak önlemlerin kritik rol oynadığını kaydetti.
"Nerede durmamız gerektiğini bilmek, evin içinde tehlike yaratabilecek eşyaları belirlemek ve yerlerini düzenlemek hayati önem taşıyor," diyen Kırıkkaya, bu tür bilgilerin herkes tarafından öğrenilmesi gerektiğinin altını çizdi.
