Rekabet Kurumu, Türkiye genelinde süt ve süt ürünleri sektöründe uzun süredir tartışılan “süt karşılığı yem” uygulamasına ilişkin kapsamlı bir adım attı. 2025 yılında yürütülen incelemeler sonucunda, üreticilere zorla yem satışı şartı getirildiği tespit edildi ve aralarında Ak Gıda, Danone, Pınar Süt, Sek, Sütaş, Yörsan, Teksüt, Panagro/Konya Şeker, Muratbey ve Tarım Kredi gibi markaların da bulunduğu 39 firma hakkında soruşturma başlatıldı.
Rekabet Kurumu’nun Süt ve Yem İncelemesi
Kurumun yaptığı denetimlerde, bazı sanayicilerin çiğ sütü yalnızca kendi sattıkları yemleri alan üreticilerden satın aldığı, ödemelerin geciktirildiği ve yem-süt paritesine uyulmadığı belirlendi. Böylece üreticiler hem sütlerini düşük fiyata satmak zorunda kaldı hem de yemi piyasa değerinden daha pahalıya almak durumunda bırakıldı.
Süt Karşılığı Yem Dayatması Ortaya Çıktı
Kurumun araştırmalarında, bazı firmaların çiğ sütü düşük fiyattan aldığı, buna karşılık yemi piyasa fiyatının üzerinde üreticiye sattığı belirlendi. Ayrıca gönüllülük esasına göre yapılması gereken bu uygulamanın üreticilere zorla dayatıldığı tespit edildi.
Hangi Firmalara Soruşturma Açıldı?
Soruşturma kapsamında öne çıkan firmalar arasında şunlar yer alıyor:
- Ak Gıda
- Danone
- Pınar Süt
- Sek
- Sütaş
- Yörsan
- Teksüt
- Panagro/Konya Şeker
- Muratbey
- Tarım Kredi
Toplamda 39 firma hakkında soruşturma süreci başlatıldı.
Rekabet Kurulu’nun Kararı: Üreticiye Güvence
Rekabet Kurulu, üreticilerin korunması için şu kuralları zorunlu hale getirdi:
- Üreticiler yem almaya zorlanamayacak.
- Yem almak isteyen üreticiye marka veya miktar dayatılmayacak.
- Çiğ Süt Üretim Sözleşmesi’ndeki taban fiyat, prim, vade ve parite şartlarına uyulacak.
- Aykırı davranan firmalara idari para cezası uygulanacak.
Ayrıca, tüm firmaların çiğ süt üreticilerine bilgilendirme metni göndermeleri zorunlu kılındı.
Süt-Yem Paritesi Neden Önemli?
Türkiye’de çiğ süt üreticileri, maliyetlerinin önemli bir kısmını yem giderleri oluşturuyor. Normalde süt-yem paritesinin 1,5 seviyesinde olması beklenirken, uygulamada üreticiler aleyhine dengesizlikler yaşanıyor. Bu durum hem üreticinin gelirini azaltıyor hem de sektörde adaletsiz rekabet yaratıyor.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
“Süt karşılığı yem” uygulaması nedir?
Üreticinin çiğ sütünü satabilmesi için belirli bir firmadan yem almasının şart koşulmasıdır. Normalde gönüllü olması gerekirken bazı firmalar bunu zorunlu hale getirmektedir.
Hangi firmalara soruşturma açıldı?
Ak Gıda, Danone, Pınar Süt, Sek, Sütaş, Yörsan, Teksüt, Tarım Kredi ve toplamda 39 firma hakkında soruşturma açıldı.
Üreticiler artık yem almaya mecbur mu?
Hayır. Rekabet Kurumu kararıyla üreticiler yem almaya zorlanamayacak.
Kurallara uymayan firmalara ne olacak?
Kanun’un 17. maddesi gereği firmalara idari para cezası uygulanacak.
Bu karar üreticilere ne kazandıracak?
Üreticilerin pazarlık gücü artacak, haksız şartlara maruz kalmaları önlenecek ve ödemelerde gecikme yaşanmasının önüne geçilecek.
