Tarım ve Orman Bakanlığından edinilen bilgilere göre, Sakarya Havzası’nda yer alan ve “İçme-Kullanma Suyu Havzası” statüsüne sahip olan Sapanca Gölü’nde son yıllarda su dengesi hızla bozuldu. Gölü besleyen su miktarı azalırken, gölden çekilen su miktarının artması alarm seviyesine ulaştı.
SON 10 YILDA GİRİŞ AZALDI, ÇIKIŞ ARTTI
Sapanca Gölü’ne, havzasındaki yağışlar ve dereler aracılığıyla gelen son 10 yılın yıllık ortalama su miktarı 124 milyon metreküp olarak hesaplandı. Ancak bu değer, yalnızca son bir yıl içinde 89 milyon metreküpe kadar düştü.
Buna karşılık, gölden ve havzadan içme-kullanma, sanayi kullanımı, Çark Deresi savaklanması ve buharlaşma gibi nedenlerle çıkan su miktarı son 10 yılda yıllık ortalama 136 milyon metreküp iken, bu rakam bir yıl içinde 161 milyon metreküpe yükseldi.
KOCAELİ’NİN SU İHTİYACI GÖLDEKİ KAYIPLA ÖRTÜŞÜYOR
Kocaeli Çevre Durum Raporu’na göre, Kocaeli’nin yıllık su ihtiyacının karşılanması için Sapanca Gölü’nden yaklaşık 30 milyon metreküp su çekiliyor. Uzmanlar, göldeki son yıllardaki net kaybın, Kocaeli’ye sağlanan bu yıllık su miktarına denk geldiğine dikkat çekiyor. Bu durum, mevcut kullanımın sürdürülebilirliğini sorgulatıyor.
SAPANCA GÖLÜ İÇİN EYLEM PLANI HAZIRLANIYOR
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı başkanlığında geçen yıl yapılan Ulusal Su Kurulu’nun 3’üncü toplantısında, kuruma tehdidi altındaki göller için eylem planları hazırlanması kararlaştırıldı.
Bu kapsamda Sapanca Gölü’nün de aralarında bulunduğu 8 göl için (Sapanca, Akşehir, Eber, Bafa, Burdur, İznik, Seyfe ve Beyşehir) bilimsel ve teknik modelleme çalışmaları yürütülüyor. Gelecek dönem projeksiyonlarına göre hazırlanacak “Göl Su Eylem Planları”nda, ilgili sektörlerin alması gereken tedbirler yer alacak.
GÖLÜ BESLEYEN DERELER TEK TEK BELİRLENDİ
Sapanca Gölü’nü besleyen başlıca dereler arasında Keçi, İstanbul (Karanlık), Kuruçay (Kurtköy), Mahmudiye, Yanık, Karaçay, Balıkhane, Çiftçınar, Tuzla, Kanlıtarla, Kuru, Maden (Eşme), Çatalölü, Altıkuruş, Harmanlar, Aygır, Kasabasın, Cehennem, Arifiye ve Sarp dereleri bulunuyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ RİSKİ DERİNLEŞTİRİYOR
Küresel ısınmanın etkisiyle artan sıcaklıklar ve düzensizleşen yağış rejimi, göl su seviyelerinde düşüşe neden oluyor. Uzmanlar, su stresi, taşkın ve kuraklık risklerinin hızla arttığını, bu nedenle entegre su yönetimi politikalarının hayati önem taşıdığını vurguluyor.
Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 6’ncı Değerlendirme Raporu’na göre, 2014-2023 döneminde küresel ortalama sıcaklık artışı hızlandı ve toplamda 1,19 santigrat derecelik ısınma yaşandı.
YAĞIŞLAR AZALIYOR, SICAKLIKLAR ARTIYOR
Türkiye genelinde de son 30 yılda belirgin bir ısınma eğilimi gözleniyor. 1981-2010 döneminde 13,5 santigrat derece olan ortalama sıcaklık, 1991-2020 döneminde 13,9 dereceye yükseldi.
Sapanca Gölü’nün bulunduğu Aşağı Sakarya Alt Havzası’nda uzun dönem yıllık yağış ortalaması 806 milimetre olarak kayıtlara geçti. Ancak son yıllarda yağışlarda ciddi düşüşler yaşandı. 24 aylık meteorolojik kuraklık haritalarına göre, havzada “şiddetli ve çok şiddetli kuraklık” hüküm sürüyor.
KURAKLIK DAHA DA ŞİDDETLENECEK
Projeksiyonlar, önümüzdeki dönemde havzada ortalama sıcaklıkların 3,8 santigrat derece artacağını, yıllık toplam yağışların ise yüzde 5,2 oranında azalacağını ortaya koyuyor. Uzmanlar, gerekli önlemler alınmadığı takdirde Sapanca Gölü’nün su güvenliği açısından çok daha büyük risklerle karşı karşıya kalacağı uyarısında bulunuyor.
