Yılın ilk yarısında üretici fiyat endeksindeki (ÜFE) yüzde 15’e yaklaşan artış, sigaraya uygulanan Özel Tüketim Vergisi’nin yükselmesine neden oldu. Temmuz ayından itibaren en düşük fiyatlı sigaralarda ortalama 8-10 TL zam bekleniyor. Vergi ve KDV artışlarıyla birlikte paket fiyatları yasal taban fiyat sınırını aşacak şekilde yükseliyor.
Temmuz’da Sigara Vergilerinde Yükseliş
Asgari maktu vergi, 36,62 TL’den 42,11 TL’ye, maktu vergi ise 10,50 TL’den 12,07 TL’ye çıkarılacak. Toplam ÖTV tutarı 47,12 TL’den 54,18 TL’ye yükselirken, KDV eklendiğinde vergi yükü 64,94 TL’yi bulacak. Ayrıca yasal düzenleme gereği, sigara fiyatları ÖTV’nin satış fiyatının yüzde 50’sinden az olamayacağı şartıyla belirleniyor. Bu nedenle sigarada taban fiyat 70 TL’den 80 TL’ye yükselmiş olacak.
ÜFE Artışı Zamları Tetikliyor
Yılın ilk 5 ayında ÜFE’de yüzde 12,92 artış yaşanırken, ekonomistlerin tahminlerine göre ilk 6 ayda bu oran yüzde 15’e ulaşacak. TÜİK’in haziran verisi sonrası, sigaraya her 6 ayda bir otomatik yapılan ÖTV güncellemesiyle fiyatlara zam gelmesi kaçınılmaz hale geldi.
Zamların Etkisi ve Vergi Sisteminin Detayları
Sigarada uygulanan ÖTV sistemi nispi (yüzde 50), maktu ve asgari maktu vergilerden oluşuyor. Bir sigara dalı için asgari maktu vergi şu anda 1,8313 TL olup, paket başına 36,62 TL tutuyor. Yüzde 15’lik artışla bu tutar 42,11 TL’ye çıkacak. Öte yandan, maktu vergi 10,50 TL’den 12,07 TL’ye yükseliyor. KDV dahil edildiğinde toplam vergi yükü 64,94 TL seviyesine ulaşacak.
Zamlar Önceki Döneme Göre Daha Sınırlı
Mart ayında Cumhurbaşkanı kararıyla maktu vergi sabit tutarı 8,39 TL’den 10,50 TL’ye yükseltilirken, nispi vergi oranı yüzde 53,5’ten yüzde 50’ye indirildi. Böylece maliyet artışlarının satış fiyatına yansıması azaltıldı. 2024 başından bu yana uygulanan politikalarla maliyet artışının satış fiyatına etkisi yaklaşık yarı yarıya düşürüldü. Fiyat artışları, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 12. maddesi gereği, TÜİK’in ÜFE verilerine göre her yıl ocak ve temmuz aylarında otomatik olarak güncelleniyor. Bu nedenle yeni zamlı fiyatlar, TÜİK’in haziran ayı verilerinin açıklanmasıyla yürürlüğe girmiş olacak.
