Sosyal Medya Yeme Davranışlarımızı Etkiler Mi?

Uzman Klinik Psikolog İlayda YAPICI

Abone Ol

Düzensiz yeme davranışları özellikle yirmili yaşlarındaki genç kadınlar arasında hızla artıyor. Bu düzensiz davranışlar, güzellik idealleri de olmak üzere çeşitli faktörlerin etkileşiminden kaynaklanıyor.

Önemli olan faktörlerden biri de, gerçekçi olmayan güzellik ideallerinin popülerleştiği ve bu davranışlara yol açabilecek sosyal medyadır. Sosyal ağ sitelerinin kullanımının yaygınlaşması ile sosyal medyadaki görüntülerin ve içeriğin kadınları gerçekçi olmayan ve ulaşılamaz vücut ideallerine talip olmaya teşvik ediyor.

İdeal vücut düşüncesi, aşırı diyet yapma ve düzensiz yeme davranışlarını artırma gibi sağlıksız önlemlere teşvik edebiliyor ve vücut memnuniyetsizliğini artırabiliyor.

Özellikle ergenlik dönemindeki kızlar kendilerinin medyada görmüş oldukları güzellik rol modellerinden farklı bedenlerde olduğunu kabul etmek yerine belirli ünlülerin vücut ölçülerini idealleştirip örnek alıyorlar.

Medya görüntüleriyle kendilerini karşılaştıran genç kızlar kendi bedenlerinden daha az memnun oluyor, nasıl göründüklerini çok düşünüp bu konuda tatminsizlik yaşıyorlar ve bu genç kızların özgüvenleri düşüşe geçiyor.

Sosyal medya, kullanıcılarını diğer geleneksel medya türlerinden daha çok ünlü ve bu kullanıcıların yaşıtlarının güncel fotoğraflarına maruz bırakıyor. Bu da ergenlik dönemindeki kızların ve genç kadınların kendilerini her gün maruz kalmış oldukları görüntülerle daha çok kıyaslamasına neden oluyor. Bu da gösteriyor ki sosyal medyada ne kadar çok kişiye ulaşabiliyorsan o kadar kendini kıyaslamaya tabi tutmuş oluyorsun.

Aynı zamanda sosyal medyada oluşturulmuş popüler beden ile ilgili akımlar (aşırı çıkıntılı köprücük kemiği, kalça kemiği veya uyluk boşluğu (thigh gap)) genç kadınlar tarafından ‘güzel’ ve ‘ince’ olarak nitelendirilebiliyor ve beden algılarını negatif yönde etkileyebiliyor.

Araştırmalar, batı toplumunda medyada (televizyon, dergi vb.) gösterilen kadın ve erkek modellerin vücut oranlarında ve "mükemmel veya ideal vücut" kavramında önemli bir değişiklik olduğunu bildirmiştir. Zamanla kadınların vücut ölçüsü ve şekli için ideal beden önemli ölçüde daha ince ve daha zayıf hale geldi ve erkeklerin vücut büyüklüğü ve şekli daha güçlü ve daha kaslı hale geldi.

Bu durum özellikle genç bireylerde beden imgesini değiştirdi ve “mükemmel” vücuda kavuşabilmek için gençleri belirli davranışlara itti (kusma, müshil kullanma, beslenme kısıtlaması).

Gençleri normatif ve gerçekçi olmayan beden imgelerine maruz bırakmak, sağlıkla ilgili davranışları etkileyebilecek bir kendini yıpratma duygusuna ve zayıf özgüvene yol açacağını söyleyen Fransa hükümeti medyanın yaptığının aksine yeme bozukluklarıyla mücadele adına aşırı ince modellerin podyumda olmasını yasakladı. Modellerin artık doktor onaylı vücut kitle endeksiyle birlikte sağlıklı olduklarına yönelik doktor onaylı belge sağlamaları gerekiyor.

Sosyal medyanın ve diğer medya türlerinin dayatmış olduğu güzellik algısı birçok kişinin hayatını negatif ölçüde etkiliyor ve düzensiz yeme davranışlarına neden oluyor.

Dünyaca ünlü şarkıcı Taylor Swift kendi belgeselinde yeme bozukluğuyla ilgili şöyle bahsediyor:

“Bazı şeyler beni yemek yememem için tetikleyebiliyor. Göbeğim çıkmış gibi görünen bir fotoğraf veya birinin hamile gibi göründüğümü söylemesi gibi. Bir konserin sonunda veya ortasında bayılacakmış gibi hissetmeyi normal sanıyordum. Şimdi anlıyorum ki yemek yiyip, enerji alır ve güçlenirseniz o konserlerde bayılacakmış gibi hissetmiyorsunuz. Bunu öğrenmem iyi oldu çünkü artık olduğum halde çok daha mutluyum.” Ve ardından şunu ekliyor:

“Daima ulaşamadığınız bir güzellik standardı vardır. Çünkü çok zayıfsanız arzu edilen hatlara sahip olamazsınız. Hatlarınız olacak kadar kiloluysanız karnınız yeterince düz olmaz. Yani tüm bunlar imkansız.”

Medyanın dayattığı güzellik algısı nedeniyle günümüzde birçok kadın ve erkek birey yeme bozukluklarıyla mücadele etmektedir.

Bu güzellik algısının bir illüzyon olduğunu şu güzel alıntıyla anlatmak isterim:

“Asla dergideki o kız gibi görünemeyeceksin. O kız bile dergideki kız gibi görünmüyor.” Jessiemae Peluso