Milyonlarca vatandaşın yıllardır çözüm beklediği staj ve çıraklık mağduriyeti konusunda beklenen somut adım atıldı. Meslek lisesi ve çıraklık okullarında yapılan staj dönemlerine ait sigorta girişlerinin emeklilik için başlangıç sayılmasını sağlayacak olan "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunuldu.
Teklifin yasalaşması halinde, staj ve çıraklık dönemleri "geriye dönük borçlanma" yöntemiyle emeklilik hesabına dahil edilebilecek ve bu durum, yüz binlerce kişinin emeklilik yaşını öne çekebilecek. Gözler şimdi, teklifin gündeme alınacağı Meclis'teki sürece çevrildi.
Staj ve Çıraklık Mağduriyeti Nedir? Sorun Nereden Kaynaklanıyor?
Mevcut sosyal güvenlik sisteminde, öğrencilik döneminde yapılan staj ve çıraklık sigortaları, yalnızca iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık gibi kısa vadeli sigorta kollarını kapsamaktadır.
Emeklilik için gerekli olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası (uzun vadeli sigorta kolları) primleri bu dönemde yatırılmadığı için, staj yapılan tarihteki SGK giriş numarası, emeklilik için sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilmemektedir.
Bu durum, fiilen çalışmaya stajla başlayan milyonlarca kişinin emeklilik tarihlerinin yıllarca ötelenmesine neden olmaktadır.
Meclis'e Sunulan Yeni Kanun Teklifi Ne Getiriyor?
TBMM'ye sunulan kanun teklifi, bu mağduriyeti ortadan kaldırmayı hedefleyen önemli düzenlemeler içeriyor. Teklifin ana hatları şunlardır:
Geriye Dönük Borçlanma Hakkı: Teklif, staj ve çıraklık yapmış olan kişilere, bu dönemlerdeki eksik prim günlerini geriye dönük olarak ödeme (borçlanma) hakkı tanıyor.
Sigorta Başlangıcının Geriye Çekilmesi: Borçlanma yapan sigortalının, ilk sigorta giriş tarihi, staj veya çıraklığa başladığı tarih olarak kabul edilecek. Bu, sigortalılık başlangıç tarihini geriye çekecek en önemli maddedir.
Kapsam: Teklif; mesleki eğitim kanunları uyarınca eğitim gören aday çırakları, çırakları, stajyer öğrencileri, kamu destekli projelerde görev alan bursiyerleri ve kısmi zamanlı çalışan üniversite öğrencilerini kapsıyor.
Başvuru Süresi: Yasanın yürürlüğe girmesi halinde, hak sahiplerinin bu düzenlemeden yararlanmak için 3 ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvuru yapması gerekecek.
Süreç Nasıl İşleyecek? Gözler Meclis'te
Sunulan kanun teklifi, yasalaşma sürecinin henüz başındadır. Teklifin öncelikle ilgili Meclis komisyonlarında görüşülmesi, kabul edilmesi ve ardından TBMM Genel Kurulu'na gelerek oylanması gerekmektedir. Genel Kurul'da da kabul edilmesi halinde, Cumhurbaşkanı'nın onayıyla Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecektir. Sürecin ne kadar zaman alacağı, Meclis'in çalışma takvimine ve siyasi partilerin konuya yaklaşımına bağlı olacaktır. Konuyla ilgili tüm gelişmeleri ekonomi ve siyaset gündeminden takip edebilirsiniz. Teklifin detaylarına TBMM'nin resmi web sitesinden ulaşabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Staj ve çıraklık sigortası emeklilik için başlangıç sayılacak mı?
Şu anki yasaya göre sayılmamaktadır. Ancak TBMM'ye sunulan yeni kanun teklifi, geriye dönük borçlanma yapılması şartıyla staj başlangıç tarihinin emeklilik için sigorta başlangıcı sayılmasını amaçlamaktadır.
Yeni kanun teklifi kimleri kapsıyor?
Teklif, mesleki eğitim kanunları kapsamında staj yapan veya çırak olarak çalışan tüm sigortalıları kapsamaktadır. Geçmişte bu süreleri geçirmiş olanlar da geriye dönük borçlanma hakkından faydalanabilecektir.
Geriye dönük borçlanma hakkı ne demek?
Sigortalının, geçmişte adına prim yatırılmamış olan staj ve çıraklık gibi sürelerin primlerini, bugünkü asgari ücret üzerinden hesaplanacak tutarı toplu olarak SGK'ya ödeyerek o günleri hizmet süresine ekletmesi anlamına gelir.
Yasa ne zaman çıkacak?
Yasa şu anda kanun teklifi aşamasındadır. Meclis komisyonlarından ve Genel Kurul'dan geçip Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecektir. Henüz net bir tarih bulunmamaktadır.
