Kocaeli Haber

Tarihte Bugün 10 Kasım’da Bilmeniz Gereken 10 Olay

Abone Ol

1444 – Varna Muharebesi

II. Murad’ın henüz 12 yaşındaki oğlunu tahta çıkararak Manisa’ya çekilme kararı almıştır. Avrupa Devletleri bu durum karşısında kendileri için bir fırsat doğduğunu düşünmüşlerdir. Daha çocuk yaşta bir padişahın tahta geçmesi Avrupalıları iyice şevklendirmiştir.

II. Mehmet’in ısrarı üzerine Osmanlı Devleti’nin başına tekrar geçen II. Murat, Osmanlı Ordusu ile Varna’ya doğru harekete geçmiştir. 1444 yılında Varna’da karşılaşan iki ordu arasında meydana gelen savaşı Osmanlı Devleti kazanmıştır.

1908 – Kız çocuklarının eğitimi için çalışacak olan Cemiyet-i Hayriye-i Nisvaniye, Selanik’te Zekiye Hanım tarafından kuruldu.

Kadınların ilk örgütlenmeleri yardım dernekleri biçiminde olmuştur. Çok çeşitli amaçlarla kurulmuş olan bu dernekler kadınların ilk örgütlenme de­nemeleridir.

Kimileri yalnızca yoksul ka­dınlara veya savaştaki askerlere yardım toplamakla sınırlı kalan bu derneklerin kimileriyse, kadınların sorunlarına daha köklü çözümler üreterek bu çözümleri hayata geçirmeyi veya kadınları siyasal düşüncelerini ortaya koyarak toplumsal yaşama katılmaya yüreklendirmeyi amaçlamıştır.

1918 – Darülbedayi’ye ilk kız öğrenciler alındı. Öğrencilerin adları: Bedire, Memduha, Beyza, Refika ve Afife (Jale).

27 Ekim 1914 tarihinde İstanbul Belediyesi bünyesinde konservatuvar olarak açıldıktan sonra okul hüviyetinden çıkıp bir tiyatro topluluğuna dönüşen Darülbedayi’nin resmi açılış, I. Dünya Savaşı’nın başlaması nedeniyle ertelendi.

Okula başvuran 8’i kadın (Bayan Nivart, Sara Mannik, Mari Mineyan, İda, Roza, Efraz, Beatris Adriyan, Eliza Binemeciyan Hanımlar) 197 kişi arasından başta Muhsin Ertuğrul olmak üzere Ali Naci, Peyami Safa, Halit Fahri, Behzat Hâki, Celal Sahir, Emin Beliğ, Ahmet Muvahhit, İ. Galip, Fikret Şadi, Raşit Rıza gibi tanınmış kişiler de vardı.

Ocak 1915’te hazır olan yeni yönetmeliğe göre Darülbedayi sadece bir okul değil aynı zamanda temsiller verecek bir tiyatro topluluğu olacaktı. Yöneticiliğe Raşit Rıdvan Bey atandı.

Kısa süre içinde bir okul kimliğinden çıkıp sadece temsiller veren bir okul haline gelen Darülbedayi, ilk kez 20 Ocak 1916 yılında, Emile Fahre’nin eserinden uyarlanan “Çürük Temel” isimli oyunla Tepebaşı Kışlık Tiyatrosu’nda perdelerini açtı.

1922 – Osmanlı padişahı VI. Mehmet Vahdettin, son Selamlık törenine katıldı.

Osmanlı padişahlarının cuma günleri, cuma namazı için camiye gi­diş ve dönüşlerinde yapılan törene “Selâmlık Alayı” denmiştir. Bu tö­rene bazen, “Cuma Selâmlığı” da denmiştir. II. Abdülhamid’e kadar olan padişahlar cuma namazları için değişik camilere gitmişlerdir. Tek bir camiye bağlı kalmamışlardır. Bu se­beple Selâmlık alayları hareketli ve gösterişli olmuştur.

II. Abdülhamid ise oturduğu Yıldız Sarayı’na yakın Yıldız Camii’ni yaptırmış ve cuma na­mazlarını hep orada kılmıştır. Onun cuma selâmlıkları bunun için nisbeten sönük ve monoton geçmiştir. Osmanlı padişahı VI. Mehmet Vahdettin, 10 Kasım 1922’de son Selamlık törenine katıldı.

1924 – Halk Fırkası’ndan istifa eden milletvekillerinin kuracağı partinin adının “Cumhuriyet Fırkası” olacağı haberi üzerine Halk Fırkası’nın adı Cumhuriyet Halk Fırkası olarak değiştirildi.

Cumhuriyet Halk Fırkası (CHF), 9 Eylül 1923`te Mustafa Kemal (Atatürk) tarafından kurulmuş olan, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk siyasî partisidir. 1927-1946 yılları arasındaki TBMM seçimlerine tek parti (Devlet Partisi) olarak katılmıştır.

Başlangıçta “Halk Fırkası” olan parti adı 10 Kasım 1924’te “Cumhuriyet Halk Fırkası” olarak değiştirildi. Mayıs 1935’de 4. Kurultayda Cumhuriyet Halk Partisi adı benimsendi.

1938 -Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, hayata gözlerini yumdu. Türkiye’de ulusal yas ilan edildi.

1940 – Walt Disney, FBI’ın Los Angeles ofisi için muhbirlik yapmaya başladı. Görevi Hollywood’daki Amerikan aleyhtarı olduğunu düşündüğü kişileri ihbar etmekti.

Ürettiği popüler çizgi film kahramanlarıyla dünyada milyonlarca insanın ilgisini ve beğenisini kazanan Walt Disney, 40’lı yılların “cadı avı” havası içinde komünist avına katıldı. FBI adına çalışan Disney’in görevi, Hollywood’un komünist olduğunu düşündüğü mensuplarını ihbar ederek Amerika’yı “kurtarmak”tı.

1965 – Çin’de “Kültür Devrimi” başladı.

Sovyetler Birliği’nde Nikita Kruşçev’in Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olmasının ardından, daha önceki genel sekreter olan Stalin’i açıktan kınaması ve Marksist-Leninist ilkeleri “yumuşatır” görünmesi Çin Komünist Partisi ileri gelenlerinden bazılarına ilham ve cesaret vermişti.

Bununla paralel olarak çıkan Çin-Sovyet ayrılığı sonucu ÇKP’nin bölünmesi ve bilhassa devlet başkanı Liu Şao Çi ve Pekin belediye başkanı Peng Çen’in muhalefete geçmesi Mao önderliğindeki kanadı endişelendirmişti.

Çin’deki durumların Bolşevik Devrimi’nin amacından uzaklaştığı kanısına varan Mao ve ekibi, ülkesinin aynı yolu izlemesinin son derece tehlikeli olduğunu belirtmiş ve bu durumla mücadele etmeye başlamıştır.

Bu kanatta önder isimlerden biri olan Savunma Bakanı Lin Piao, çeşitli broşürler ve makaleler yayınlayarak “Çinli revizyonistler” olarak tanımladığı bu kişileri kıyasıya eleştirmiş ve orduda bu görüşte olanları tasfiye etmiştir.

Geniş halk kitlelerinin radikal değişimini hedef alan Çin Kültür Devrimi, Çin Halk Cumhuriyeti’nin hem SSCB hem de Batı Bloku ile ilişkilerini olumsuz yönde etkilemiştir.

Mao’nun ölümüyle birlikte sona eren Kültür Devrimi, batılı yazarlara göre bir neslin eğitimsiz kalması, halkın gruplaşması, milyonlarca insanın işinden ve konumundan olması ve ekonomik yavaşlama gibi çok ciddi sonuçları olmuştur.

1969 – Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünün 31’inci yılı münasebetiyle Türkiye’nin Kalbi Ankara adlı Sovyetler Birliği yapımı belgeselin TRT’deki gösterimi sırada yayın “Komünizm propagandası yapılıyor” gerekçesiyle apar topar kesildi.

1970 – Sovyetler Birliği’ne ait Ay aracı Lunokhod 1 fırlatıldı. Araç Dünya dışında bir zeminde uzaktan kumanda ile hareket ettirilen ilk robottu.