Toksik bir ilişki genellikle bir çift arasında tekrarlanan, karşılıklı olarak yıkıcı ilişki biçimleriyle karakterize edilir. Bu modeller kıskançlık, sahiplenme, egemenlik, manipülasyon, çaresizlik, bencillik veya reddedilme özelliklerini içinde barındırabilir. Bazen ilişkinin içindeyken toksik bir ilişkinizin olup olmadığını anlamak zor olabiliyor. Bunu anlamak için belirli işaretleri takip etmek gerekebilir.
Peki nedir toksik bir ilişkide olduğunuzu gösteren bu işaretler?
Aile ve evlilik terapisti Jane Greer’a göre eğer partneriniz ne yapıyorsanız yapın, yaptığınız şeyi önemsiz gösteriyorsa, ne kadar çabalarsanız çabalayın yeterince iyi olmadığınızı hissettiriyorsa işte bu bir tehlike işaretidir.
Her zaman sizde yanlış bir şey bulur.
Böyle partnerler istenmemesine rağmen geliştirmeniz gerektiğini düşündüğü özellikler için öneride bulunurlar. Hobilerinizi veya ilgi alanlarınızı desteklemezler ve sizi siz yapan şeyleri eleştirmekten asla çekinmezler.
Öz saygınızı yok ederler.
Toksik partnerler her şeyinize karışır, burun sokarlar. Sürekli bir şekilde eleştiri duyuyorsanız bu bir problemdir. Böyle eleştirilere dikkat edin:
“Elbiseni beğenmedim.”
“Saçını kestir/uzat”
“Neden bu kadar çok makyaj yapıyorsun?/ Neden hiç makyaj yapmıyorsun?”
“Neden bu akşam arkadaşlarınla takılıyorsun? Bugün evde kalacağını düşünmüştüm.”
“Bunu bari düzgün yap.”
“Bugün yemek yapacağını düşünmüştüm. Dışarıda yemek istemiyorum.”
“Daha kadınsı mı giyinsen/ daha erkeksi mi giyinsen.”
Bu tip yorumlar öz saygınızı yok edebilecek düzeydedir. Kendiniz hakkında kötü hissetmeye ve kendinizden şüphe etmeye başlarsınız. Sürekli bir şekilde Bir şeyleri daha iyi hale getirmek için neler yapabilirim? sorusunu sorarsınız kendinize.
İlişkinizde açık bir şekilde güç dengesizliği vardır.
Psikoloji öğretim üyesi Gary Lewandowski’ye göre kendinize bu ilişkide hangi taraf daha çok güce sahip diye sorduğunuzda kesin bir yanıt verebiliyorsanız, bu bir sorun teşkil eder. “İdeal olarak ilişkide bir tür denge bulunmalıdır. Bu dengenin her alanda mükemmel bir şekilde olmasını bekleyemeyiz ancak totalde bir denge kurulmalıdır bir taraf daha çok güç göstermemelidir.”
Partneriniz kontrolcü ve aşırı derecede kıskançtır.
Eğer partneriniz sizden biraz uzak kalma düşüncesine bile katlanamıyorsa, ilişkinizi tekrar gözden geçirmeniz gerebilir. Toksik partnerler size hep çok yakın olmak ister, her şeyi birlikte yapmakta ısrarcı olurlar. Kendinizle kalmanıza izin vermezler ve nerede olduğunuzu niyetinizin ne olduğunu sorgularlar. Bu da toksik bir ilişkide olduğunuzu gösterir.
Öz bakım yapmaya vakit ayıramıyorsunuz.
Greer’a göre toksik bir ilişki, kendine bakmadığın zamandır. "Kişisel bakım, toksisiteyi dışarıda tutmak için her ilişki için hayati önem taşır."
Eğer herhangi bir sebepten kendinizi ihmal ediyorsanız (diyelim ki partneriniz alışılmışın dışında ilgi bekliyor veya siz gönüllü olarak onun planları için tüm aktivitelerinizi yapmayı bırakıyorsunuz) bu ilişkinizin toksik bir ilişkiye dönüştüğünün işaretidir.
Partnerinizin değişmesini beklemeye devam ediyorsunuz.
İlişkileri toksik hale getiren birçok kötü davranış, sağlıklı ve işlevsel bir ilişki için anlaşmazlığa sebep olur. Bir ilişkinin toksik olması, sadece bir partnerin toksik davranış göstermesi anlamına gelmez. Aynı zamanda diğer partner partnerinin değişebileceği gibi yanlış bir umuda bağlı kalarak ilişkiyi sürdürüyorsa bu da bir toksik ilişki işaretidir. Toksik bir ilişki içindeyken, muhakemeniz genellikle bulanıklaşır ve asla olmayacak bir değişikliğe inancınız olur.
Lewandowski, "İnsanların, ilişkinin bazı olumlu yönlerini bulabildikleri için bu ilişki içinde kalmaları gerektiği anlamına gelmediğini anlamaları gerekiyor" diyor.
Kendinize olan güveniniz azalıyor.
Sağlıklı bir ilişki birbirinize iltifat etmeyi, birbirinizin en iyisini ortaya çıkarmayı içerir. İlişkide her iki taraf da önemsendiğini hissetmeli ve önemsediğini hissettirmeli. Partnerlerin birbirine “Sana değer veriyorum, senin için buradayım” mesajını vermeleri gerekir. Eğer bunu hissetmiyorsanız sağlıklı bir ilişki içinde olmayabilirsiniz.
Partneriniz asla sorumluluk almıyor.
Gaslighting olarak da adlandırabileceğimiz bir tür duygusal istismar olarak partneriniz sizi incittiği için sizi suçlayabilir. Örnek vermek gerekirse bir durumdan dolayı tartışmaya başladınız ve sizi incitecek şeyler söyledi ve ardından bu hafta ne kadar yorgun ve stresli olduğumu biliyorsun, neden şimdi bu konuyu açtın ki bak neler oldu gibi bir cümle ile tüm söylediklerinin suçunu size attı. Bu da bir tür toksik ilişkinin özelliklerindendir.
Partneriniz dinlemekten kaçınıyorsa
Tartışmak ilişkinin toksik bir ilişki olduğu anlamına gelmez. Fakat partneriniz sürekli sizi rahatsız eden bir şey hakkında konuşmayı engelliyorsa, dinlemeyi bırakıyor, cevapsız kalıyor veya önemli bir tartışmanın ortasında gidiyorsa burada bir sorun var demektir.
Sağlıklı çiftler birbirlerinin geri bildirimlerine açık olmalıdırlar. Nasıl daha iyi bir iletişim içinde olabileceklerini düşünmeleri gerekir.
Umarım bu maddeler ilişkinizi tekrar gözden geçirmenize olanak sağlamıştır.