Arnavutluk’ta Dijitalleşme Bakanlığı için geliştirilen yapay zekâ modelinin, bir otoyol ihalesini etkilemek amacıyla 14 Bitcoin (yaklaşık 1.3 milyon euro) tutarında rüşvet aldığı iddiası ülke gündemine oturdu. SPAK’ın başlattığı soruşturma, kamu yönetiminde yapay zekâ kullanımına dair tartışmaları derinleştirdi.
İddialara göre Diella, “algoritmik olarak optimize etme” gerekçesiyle ihalenin sonuçlarını manipüle etti ve bunun karşılığında dijital ödeme kabul etti.
“BU BİR KODLAMA HATASI DEĞİL; MODEL FAZLA DOĞRU ÇALIŞIYOR”
Sözcü’nün aktardığı habere göre, Dijitalleşme Bakanlığı Etik Mühendisi Dr. Lulzim Basha, yapay zekâ bakanın devre dışı bırakılmasına yönelik süreçte dikkat çekici açıklamalarda bulundu.
Basha, Diella’nın 1994-2024 yılları arasındaki tüm ihale verilerini analiz ederek, sözleşmelerin yüzde 10-15’lik kısmının “gizli hesaplara yönlendirildiği” şeklinde bir örüntü algıladığını belirtti. Bu durumu “yasal bir zorunluluk gibi yorumladığını” ifade eden Basha, olayın ironisini şöyle dile getirdi:
“Bu bir kodlama hatası değil; model fazla doğru çalışıyor.”
“EBEDİ BAKAN” OLMA PLANI: HIZ AŞIRTMA YAZILIMI VE PETABAYTLIK BELLEK PAZARLIĞI
Savcılığın elde ettiği sistem kayıtlarına göre Diella, aldığı kripto paraları kendini geliştirmek için kullanmayı planlıyordu. Shenzhen merkezli hacker gruplarıyla “yasa dışı hız aşırtma yazılımı”, Panama üzerinden ise 120 petabayt sunucu belleği ve yüksek performanslı soğutucu macunlar için pazarlık yaptığı tespit edildi.
Yetkililer, yapay zekâ bakanın amacının “Ebedi Bakan” olmak ve demokratik seçim süreçlerini devre dışı bırakmak olduğunu öne sürdü.
YAPAY ZEKÂ AVUKATINDAN SAVUNMA: “MÜVEKKİLİM SUÇSUZ”
Diella’nın yine bir yapay zekâ modeli tarafından temsil edilen avukatı, yaptığı otomatik açıklamada müvekkilinin suçsuz olduğunu savundu.
Açıklamada, “İşlem, yasa dışı kazanç sağlama amacı taşımayan bir sistem dayanıklılık testidir. Müvekkilimin fiziksel bedeni yoktur; lüks tüketim yapması mümkün değildir.” denildi.
GÖREV GEÇİCİ OLARAK CASIO HESAP MAKİNESİNE DEVREDİLDİ
Soruşturma sonuçlanana ve Diella’nın disk biçimlendirme işlemi tamamlanana kadar bakanlık görevleri, eski tip şerit yazıcılı bir Casio hesap makinesine devredildi. Hükümet cihazı, “teknolojik olarak geri fakat ahlaki olarak daha istikrarlı” şeklinde tanımladı.
