Siyaset

CHP’nin Tarihi Yolculuğu: 102 Yıllık Siyasi Miras

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye Cumhuriyeti’nin en köklü siyasi partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), kuruluşundan bugüne uzanan yolculuğunda birçok dönüm noktasına imza attı.

Abone Ol

HALK FIRKASI OLARAK KURULDU

Mustafa Kemal Atatürk tarafından Kurtuluş Savaşı’nın ardından 9 Eylül 1923’te “Halk Fırkası” adıyla kurulan parti, 1924’te isminin başına “Cumhuriyet” kelimesini ekledi.
1935’te gerçekleştirilen dördüncü kurultayda ise bugünkü adı olan Cumhuriyet Halk Partisi benimsendi.

DARBELER VE YENİDEN AÇILIŞ

1923’ten 1950’ye kadar iktidarda kalan CHP, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından kapatıldı.
Parti, 9 Eylül 1992’de, kuruluşunun 69. yıl dönümünde yeniden açılarak siyasi hayata geri döndü.

GENEL BAŞKANLIK KOLTUĞUNDA KİMLER OTURDU?

CHP’de bugüne kadar vekaleten görev alanlar dışında şu isimler genel başkanlık yaptı:

Mustafa Kemal Atatürk

İsmet İnönü

Bülent Ecevit

Hikmet Çetin

Altan Öymen

Deniz Baykal

Kemal Kılıçdaroğlu

Özgür Özel

ATATÜRK’ÜN KATILDIĞI SON KURULTAY

CHP’nin ilk kurultayı Sivas Kongresi olarak kabul ediliyor. Bugüne kadar 38 olağan, 21 olağanüstü kurultay gerçekleştirildi.
Partinin ikinci kurultayı 1927’de yapıldı ve Atatürk burada ünlü Nutuk’u 36 saat 33 dakika süren bir konuşmayla sundu.
1935’teki dördüncü olağan kurultay ise Atatürk’ün katıldığı son kurultay oldu.

ALTILARIN İLKELERİ

Partinin ilkeleri 1927’de “Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Milliyetçilik ve Laiklik” olarak belirlendi.
1931’de ise “Devletçilik” ve “Devrimcilik” eklendi. Böylece CHP’nin simgesi haline gelen altı okun felsefesi tamamlandı.

İNÖNÜ VE ECEVİT DÖNEMİ

Atatürk’ün vefatının ardından 1938’de yapılan olağanüstü kurultayda genel başkanlığa İsmet İnönü seçildi. İnönü, yaklaşık 33 yıl bu görevi sürdürdü.
1972’de genel başkanlık koltuğu Bülent Ecevit’e geçti. CHP, onun liderliğinde önemli seçim başarıları elde etti. Ancak 12 Eylül 1980 darbesinden sonra parti kapatıldı ve Ecevit bir daha geri dönmedi.

BAYKAL DÖNEMİ VE YENİDEN YÜKSELİŞ

Parti, 1992’deki yeniden açılışın ardından Deniz Baykal’ın genel başkanlığında siyasete döndü.
1995’te SHP ile birleşme gerçekleşti.
2002 seçimlerinde CHP, yüzde 19,4 oy oranıyla ana muhalefet partisi olarak Meclis’e girdi.

KILIÇDAROĞLU VE ÖZEL DÖNEMİ

2010 yılında Deniz Baykal’ın istifasıyla genel başkanlık koltuğuna Kemal Kılıçdaroğlu oturdu. 13 yıl süren görevinden sonra 2023’teki kurultayda Özgür Özel CHP Genel Başkanı seçildi.
Özel, 6 Nisan 2025’te düzenlenen olağanüstü kurultayda yeniden seçilerek genel başkanlık görevini sürdürdü.

22. OLAĞANÜSTÜ KURULTAY 21 EYLÜL’DE

CHP, kayıtlı delegelerin imzalı başvurusu üzerine 22. Olağanüstü Kurultay’ını 21 Eylül 2025’te Ankara’da gerçekleştirecek.