Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), çevrim içi yemek siparişi platformları üzerinden satış yapan bir esnafın başvurusu üzerine yaptığı incelemede, platformlar tarafından alınan komisyon oranlarının makul bir üst sınırla düzenlenmesi gerektiği yönünde önemli bir tavsiye kararı aldı. KDK, söz konusu oranların küçük işletmeler üzerinde ciddi mali baskı oluşturduğuna dikkat çekti.
KESİNTİ ORANI YÜZDE 60’A KADAR ÇIKIYOR
Başvuruya konu olayda, çevrim içi yemek siparişi platformu aracılığıyla hizmet veren bir esnaf, satışlardan alınan komisyon ve taşıma ücretinin yüzde 32 seviyesinde olduğunu, ancak indirim, reklam ve benzeri ek kalemlerle toplam kesintinin yüzde 60’a kadar ulaştığını belirtti. Esnaf, bu durumun sürdürülebilir olmadığını vurgulayarak KDK’ye başvurdu.
“DÜZENLEME VE DENETİM ŞART”
Başvuruyu haklı bulan KDK, çevrim içi yemek siparişi platformlarının küçük işletmelere uyguladığı yüksek komisyon oranlarının sınırlandırılması gerektiğini ifade etti. Kurum, kesinti ve ücretlendirme sistemlerinin şeffaf hale getirilmesini ve etkin şekilde denetlenmesini talep etti.
Bu kapsamda, Ticaret Bakanlığına komisyon oranlarına makul bir üst sınır getirilmesi yönünde tavsiye kararı verildi.
REKABET VE ESNAF KURULUŞLARINA İNCELEME ÇAĞRISI
KDK ayrıca, platformların pazar hâkimiyetini kötüye kullanıp kullanmadığının yeniden değerlendirilmesi amacıyla Rekabet Kurumuna başvurulmasını önerdi. Komisyon oranlarının esnaf ile küçük ve orta ölçekli işletmeler üzerindeki etkilerinin araştırılması için ise Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine tavsiyede bulunuldu.
“AVRUPA ORTALAMASININ ÜZERİNDE” VURGUSU
Kararda, birçok ülkede yemek dağıtım sektöründe faaliyet gösteren dijital platformlara yönelik geçici veya kalıcı komisyon sınırlamalarının uygulandığına dikkat çekildi. Türkiye’deki komisyon oranlarının ise Avrupa ortalamasının oldukça üzerinde olduğu belirtildi.
KAMU YARARI VE ADİL REKABET MESAJI
KDK kararında, küçük esnafın ticari varlığını sürdürebilmesi ve tüketicinin refah kaybına uğramaması için kamu yararının gözetilmesi gerektiği vurgulandı. Rekabet şartlarının dengelenmesi, haksız ticari uygulamaların önlenmesi ve gerekli regülasyonların hayata geçirilmesinin idarenin hem yetki hem de görevi olduğu ifade edildi.
“MAKUL, ÖLÇÜLÜ VE MALİYET ESASLI TAVAN SINIR”
KDK’nin değerlendirmesinde şu ifadelere yer verildi:
“Serbest piyasa kuralları ile kamu yararı dengesi gözetilerek, platformlar tarafından yemek hizmetlerine uygulanan komisyon oranlarına makul, ölçülü ve maliyet esaslı bir tavan sınır getirilmesi; adil rekabet ortamının tesisine hizmet edecek, taraflar arasındaki menfaat dengesini yeniden kuracak hukuk ve hakkaniyet temelli bir idari tedbir niteliğindedir.”
Bu tavsiye kararının, çevrim içi yemek siparişi sektöründe yeni düzenlemelerin önünü açması bekleniyor.
