DOĞAL GÖRÜNÜYOR AMA ZEHİR SAÇIYOR
İlkbahar ve sonbaharda yağışların artmasıyla birlikte doğada mantar popülasyonu yükselirken, bilinçsizce toplanan ve tüketilen mantarlar yüzünden zehirlenme vakaları adeta patladı. Sağlık Bakanlığı'na bağlı Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM) verilerine göre, mantar zehirlenmesi nedeniyle hastaneye başvuranların sayısı geçtiğimiz yılın mayıs ayına göre yüzde 83 artarak 943’e ulaştı.
YENİLEBİLİR GİBİ GÖRÜNSE DE ÇOK AZI GÜVENLİ
Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi Acil Tıp Kliniği Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Asım Kalkan, doğada bulunan 10 binden fazla mantar türünden yalnızca az sayıda türün güvenle tüketilebildiğini belirtti. Mantar zehirlenmelerinin bazı durumlarda basit gıda zehirlenmesi gibi başlasa da hayati tehlike oluşturabilecek şekilde ağırlaşabileceğini vurguladı.
KARACİĞER VE BÖBREĞE AĞIR DARBE
Prof. Dr. Kalkan, toksik mantarların etkisinin saatler içinde başlayabileceği gibi, 72 saatten sonra da görülebileceğini söyledi. Hastaların ilk başvurularında sersemlik, bulanık görme, bulantı, kusma ve terleme gibi şikayetler yaşadığını belirten Kalkan, geç dönemde karaciğer ve böbrek yetmezliğine kadar giden ağır tablolar oluşabileceğini aktardı.
PANZEHİR YOK, MÜDAHALE HAYAT KURTARIR
Mantar zehirlenmesinde bilinen bir panzehir olmadığını söyleyen Kalkan, erken tıbbi müdahalenin hayati önem taşıdığını vurguladı. Tüketilen mantardan örnek getirilmesinin teşhis ve tedavi açısından büyük kolaylık sağladığını ifade etti.
DİYETİSYENDEN DENGELİ TÜKETİM UYARISI
Uzman Diyetisyen Berrin Bayraktar, mantarların düşük kalorili, lif ve mineral bakımından zengin olduğunu, ancak zehirlenme riskine karşı kontrollü tüketilmesi gerektiğini belirtti. Mantarların çiğ değil, hafif sote edilerek pişirilmesinin en uygun yöntem olduğunu da sözlerine ekledi.
GÖRÜNÜŞE ALDANMAYIN: ZEHİRİ KOKUSUNDAN TANIMAK İMKANSIZ
Bayraktar, zehirli mantarların gözle ayırt edilemediğini, aynı alanda yetişen mantarların biri zehirli diğeri yenilebilir olabileceğini anlattı. Ambalajlı mantar alırken son kullanma tarihine, üretici bilgilerine ve fiziki duruma dikkat edilmesi gerektiğini belirtti.
YANLIŞ BİLGİLER HAYATA MAL OLABİLİR
Mantar uzmanı Recep Karatepe ise toplumda mantarla ilgili çok sayıda yanlış bilginin dolaştığını belirtti. “Kurtlu mantar zehirsizdir”, “Tuzla kaynatınca zehri gider” gibi hurafelere kesinlikle inanılmaması gerektiğini söyledi.
PARKTAKİ MANTAR BİLE TEHLİKELİ
Karatepe, özellikle şehir içinde park ve bahçelerde yetişen mantarların ağır metal ve egzoz gazı biriktirdiğini belirterek, bu mantarların da ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini ifade etti.
TOPLARKEN BİLE DİKKATLİ OLUNMALI
Mantar toplayanların plastik poşet yerine sepet kullanması gerektiğini, mantarları topraktan aldıktan sonra temizlemek için yanlarında fırça ve bıçak bulundurmasının önemli olduğunu vurgulayan Karatepe, kene vakalarına karşı da fiziksel önlem alınması gerektiğini hatırlattı.
UZMANDAN YARDIM ALMADAN MANTAR TOPLAMAYIN
Türkiye’de yaklaşık 3 bin makro mantar türü bulunduğunu belirten uzmanlar, doğada rastlanan mantarların uzman desteği olmadan toplanmaması gerektiğini, en güvenli tüketimin marketten alınan ambalajlı mantarlarda olduğunu vurguladı.