Milyonlarca çalışanın erken emeklilik konusundaki araştırmaları sürerken, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) sevindiren haber geldi. SGK, “fiilî hizmet süresi zammı” olarak bilinen yıpranma payı düzenlemesini güncelleyerek 45 meslek grubuna erken emeklilik kapısını araladı. Yapılan işin risk düzeyine göre belirlenen ek süreler sayesinde çalışanlar, 1 yılda 12 ay yerine 15 veya 18 ay çalışmış kabul edilecek. Bu sayede hem prim gün sayıları artacak hem de emeklilik yaşı öne çekilecek.
İki Ayrı Grup Belirlendi: 180 ve 90 Gün Hakkı
SGK, mesleklerin risk düzeyine göre yıpranma payını iki farklı kategoride belirledi. Bu haktan yararlananlar, her 1 yılda 12 ay yerine 15 veya 18 ay çalışmış gibi kabul ediliyor.
180 gün yıpranma hakkı tanınanlar: Maden işçileri, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli, Emniyet ve MİT mensupları, Sahil Güvenlik, ceza infaz koruma memurları ve radyoaktif işlerde çalışanlar bu grupta yer alıyor. Bu çalışanlar her yıl için 6 ay ek hizmet süresi kazanıyor.
90 gün yıpranma hakkı tanınanlar: Gazeteciler, TRT haber çalışanları, cam, çimento ve döküm fabrikası personeli, termik santral işçileri, itfaiyeciler ile diş hekimleri, eczacılar, hemşireler ve diğer sağlık çalışanları bu haktan faydalanıyor. Bu gruptakiler ise her yıl için 3 ay ek prim kazanıyor.
Kamu ve Özel Sektör İçin Farklı Hesaplama
Yıpranma payının emekliliğe yansıması, çalışanın statüsüne göre farklılık gösteriyor. 8 Eylül 1999 öncesi göreve başlayan memurlar, kazandıkları yıpranma günlerinin tamamını primlerine ekleyebilirken, bu sürenin yarısını da doğrudan emeklilik yaşından düşebiliyor. Örneğin, 6 yıl yıpranma kazanan bir subay, 3 yıl erken emekli olabiliyor. Özel sektörde 4A kapsamında çalışanların ise bu haktan yararlanabilmek için öncelikle en az 3600 prim gününü tamamlaması gerekiyor. Sonrasında kazandıkları yıpranma süresinin yarısı, emeklilik yaşını geriye çekiyor.
Engelli Çocuğu Olan Annelere Özel Hak
SGK, sürekli bakıma muhtaç derecede engelli çocuğu olan anneler için de özel bir erken emeklilik imkânı sunuyor. Bu düzenleme kapsamında, çalışan annenin toplam prim gün sayısının dörtte biri (%25'i), mevcut prim günlerine ekleniyor. Eklenen bu süre, doğrudan emeklilik yaşından düşülerek annenin daha erken emekli olmasına olanak tanıyor. Örneğin, 6.000 gün primi olan bir anne, 1.500 gün (yaklaşık 4 yıl) kazanarak emekliliğini öne alabiliyor.
İşte SGK'nın açıkladığı yıpranma payı hakkı tanınan meslek grupları ve şartları:
180 Gün Yıpranma Hakkı Tanınan Meslekler (Her yıl için +6 ay):
Maden işçileri (yeraltı işleri)
Türk Silahlı Kuvvetleri personeli
Emniyet ve Polis Mesleği mensupları
Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) mensupları
Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli
Ceza infaz kurumu memurları
Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle çalışanlar
90 Gün Yıpranma Hakkı Tanınan Meslekler (Her yıl için +3 ay):
Gazeteciler ve basın kartı sahibi olanlar
Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu’nda (TRT) haber hizmetinde çalışanlar
Cam fabrika ve atölyeleri çalışanları
Çimento ve döküm fabrikaları personeli
Termik santral işçileri
İtfaiyecilik ve yangın söndürme işlerinde çalışanlar
Diş hekimleri ve eczacılar
Ebeler, hemşireler, hasta bakıcılar ve diğer sağlık hizmetleri personeli
Engelli Çocuğu Olan Annelere Özel Hak:
SGK, yıpranma payının yanı sıra sürekli bakıma muhtaç derecede engelli çocuğu olan anneler için de özel bir erken emeklilik hakkı sunuyor. Bu kapsamda, annenin toplam prim gün sayısının %25’i kadar ek süre emeklilik hesabına ekleniyor ve bu süre doğrudan emeklilik yaşından düşülüyor. Örneğin, 6.000 gün primi olan bir anne, 1.500 gün (yaklaşık 4 yıl) erken emekli olabiliyor.
