CHP Kocaeli Milletvekili Prof. Dr. Mühip Kanko, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı konuşmada, Ticaret Bakanlığı'nın 2026 bütçesini sert bir dille eleştirdi. Kanko, özellikle çevrim içi ticaret platformlarında yaşanan mağduriyetlere, Çinli BYD firmasına verilen yatırım teşviklerine ve yerli üreticinin karşı karşıya kaldığı sorunlara dikkat çekti. "Bakanlık tüketiciyi değil, sömürü sistemini koruyor" ifadelerini kullandı.
BAKANLIK, PİYASALARI DENETLEMEKTEN UZAK
Prof. Dr. Mühip Kanko, Ticaret Bakanlığı’nın temel görevlerini hatırlatarak, tüketici haklarının ve piyasa düzeninin korunamadığını vurguladı. 2026 yılı için 57,9 milyar TL’lik bütçeye rağmen piyasalarda denetimsizliğin hâkim olduğunu belirten Kanko, "Vatandaş hem üretici hem tüketici olarak mağdur ediliyor, ama Bakanlık hâlâ sessiz" dedi.
Online alışveriş platformlarında yaşanan sorunlara dikkat çeken Kanko, Trendyol ve Hepsiburada’da hem satıcıların hem tüketicilerin ciddi zararlar gördüğünü söyledi. Denetimsizlik nedeniyle bu platformların adeta keyfi bir şekilde hareket ettiğini ifade eden Kanko, Bakanlığın asli görevlerinden uzaklaştığını dile getirdi.
BYD’YE VERİLEN TEŞVİK HALA MUALLAK
Kanko'nun eleştirilerinin önemli bir bölümü Çinli otomotiv devi BYD’ye verilen teşvikler üzerineydi. 2024 yılında açıklanan ve 1 milyar doları bulan yatırım teşvikinin nerede ve nasıl kullanılacağına dair hâlâ net bir bilginin olmadığını söyleyen Kanko, "Ortada ne fabrika var ne istihdam. Ancak vergi muafiyetleri çoktan verilmiş durumda. Bu, Türk sanayicisine yapılmış açık bir haksızlıktır" dedi.
Kanko, protokol süreçlerinin ve teşviklerin şeffaflıktan uzak yürütüldüğünü belirterek, kamu kaynaklarının plansız bir şekilde harcandığını öne sürdü. Ayrıca bu tür uygulamaların, ithalata bağımlılığı artırdığı gibi yerli sanayiyi de ciddi biçimde zayıflattığını ifade etti.
PERAKENDE SEKTÖRÜNDE FİYAT OYUNLARI
Fahiş fiyatlar ve stokçuluk iddialarına da değinen Kanko, Bakanlığın bu alanda da yeterli mücadeleyi vermediğini söyledi. "Fahiş fiyatlarla mücadele değil, fahiş fiyatlarla iş birliği yapılıyor. Bu kimin çıkarına?" diye soran Kanko, perakende sektöründe tüketicinin sistematik olarak mağdur edildiğini kaydetti.
Üreticinin maliyetlerinin yükseldiğini ancak satış fiyatlarının büyük zincirler tarafından baskılandığını ifade eden Kanko, bu dengesiz yapının yerli üretimi daha da zorladığını belirtti.
KOCAELİ’DE ÇEVREYİ KİRLETEN YATIRIMLAR
Kanko, konuşmasında Kocaeli bölgesine yapılması planlanan çevreye zararlı yatırımlara da değindi. Özellikle kimyasal etkisi yüksek bir haddehane inşaatının, tüm ÇED raporlarına rağmen sürdürülmesinin halk sağlığını tehdit ettiğini söyledi. "Çevre Bakanlığı ve diğer yetkililer kulağını tıkamış durumda. Kocaeli halkı bu yatırımı istemiyor" dedi.
Bu tür yatırımların hem çevresel hem sosyal etkilerinin görmezden gelindiğini vurgulayan Kanko, uzun vadede kamu sağlığının ciddi risklerle karşı karşıya kalacağını belirtti.
ŞEFFAFLIK VE ADALET ÇAĞRISI
Ticaret Bakanlığı’nın sadece bütçe değil, politika düzeyinde de bir dönüşüme ihtiyaç duyduğunu ifade eden Kanko, "Bu tabloyla üretimi değil, ithalatı desteklemiş oluyorsunuz. Bu bütçeyi onaylamak, yanlış bir sistemi sürdürmek olur" dedi.
Komisyonda yaptığı konuşmada Kanko, vatandaşın, üreticinin ve tüketicinin hakkını gözeten adil ve şeffaf bir ticaret politikası talep ettiklerini yineledi. Mevcut uygulamaların ise "soygunculara hizmet ettiğini" savundu.
