“Dünya Kuduz Günü” dolayısıyla açıklamalarda bulunan Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Dilek Akıncı, kuduzun dünyadaki en ölümcül bulaşıcı hastalıklardan biri olduğunu söyledi. Dr. Akıncı, hastalığın önlenebilir olmasına rağmen ihmal edildiğini ve özellikle Afrika ile Asya’da çocuklar arasında ciddi ölümlere yol açtığını ifade etti.
Kuduz Nedir ve Nasıl Bulaşır?
Kuduz, kedi, köpek gibi evcil hayvanlar ve yarasa, tilki, kurt gibi yabani hayvanlar aracılığıyla insanlara bulaşan ve beyin enfeksiyonu yaparak ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır. Dr. Akıncı, virüsün genellikle hayvan ısırması, tırmalaması veya salyasının açık yara ve mukoza bölgelerine temas etmesi yoluyla bulaştığını belirtti. Virüs, sinirler boyunca ilerleyerek beyinde iltihaplanmaya (ensefalit) yol açar ve belirtiler başladıktan sonra hastalık neredeyse yüzde 100 ölümcül seyreder.
Kuduzun Belirtileri
Kuduzun erken dönemde grip benzeri ateş, halsizlik ve baş ağrısı gibi hafif belirtilerle başladığını aktaran Dr. Akıncı, asıl belirtilerin sinir sistemi üzerinde ortaya çıktığını söyledi. Bu belirtiler arasında şiddetli huzursuzluk, saldırganlık, anksiyete, su içememe (hidrofobi), yutkunma güçlüğü, ışık ve sese aşırı hassasiyet, felç ve kas spazmları yer alıyor. Son aşamada ise koma ve ölüm meydana geliyor. Isırılan bölgede uyuşma, yanma veya karıncalanma hissi görülmesi de hastalığın ayırt edici özelliklerinden biri.
Kuduzdan Korunma ve Acil Müdahale
Kuduzun, belirtiler başlamadan önce aşı ve immün globulin ile önlenebileceğini vurgulayan Dr. Akıncı, hastalık belirtileri başladıktan sonra etkin bir tedavinin olmadığını belirtti. Evcil hayvan sahiplerine, hayvanların kuduz aşılarını yaptırmaları ve aşılama tamamlanana kadar özellikle yabani hayvanların bulunduğu alanlara çıkarmamaları tavsiye edildi.
Riskli Temas Sonrası Yapılması Gerekenler
Dr. Akıncı, kuduz riski taşıyan ısırık veya tırmalanma gibi temaslarda yara bakımının hayati önem taşıdığını söyledi. Yara, bol sabunlu su ile uzun süre yıkanmalı, ardından alkol veya iyotlu antiseptik uygulanmalıdır. Bu işlem acile başvurmadan hemen yapılmalı ve yara bakımı sonrası zaman kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Ayrıca, bulaş riski olan hayvanın aşı kartı hekime gösterilmeli, mümkünse hayvan gözlem altında tutulmalıdır.
Sonuç ve Uyarı
Dr. Akıncı, “Kuduz, belirtileri başladıktan sonra kurtuluş şansı olmayan, sinir sistemini tahrip eden ve ölümcül bir hastalıktır. Bu nedenle riskli temas sonrası derhal yara temizliği, aşı ve gerekiyorsa immün globulin uygulaması hayat kurtarıcıdır” diyerek, kuduz konusunda toplumun bilinçli ve duyarlı davranması gerektiğini vurguladı.