Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Kasım 2025 dönemine ait Reel Efektif Döviz Kuru (REK) verilerini yayımladı. Verilere göre, Türk lirasının reel değeri hem TÜFE hem de Yİ-ÜFE bazlı endekslerde sınırlı bir gerileme gösterdi. TÜFE bazlı endeks, bir önceki aya kıyasla 0,07 puan azalarak 71,79’a düşerken, Yİ-ÜFE bazlı endeks ise 0,05 puan gerileyerek 95,47 seviyesine indi. TCMB, bu düşüşün temel nedeninin nominal kur artışının, fiyat endekslerindeki artışın üzerinde gerçekleşmesi olduğunu belirtti.
TÜFE BAZLI REK ENDEKSİ DÜŞTÜ
Merkez Bankası’nın yayımladığı verilere göre, kasım ayında TÜFE bazlı Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi 71,86’dan 71,79 seviyesine geriledi. 2003=100 baz yılına göre hesaplanan bu endeks, Türk lirasının yabancı para birimleri karşısındaki reel değerini ortaya koyuyor.
Endekste yaşanan 0,07 puanlık düşüş, nominal kurun kasım ayında enflasyondan daha hızlı yükseldiğini işaret ediyor. TCMB’nin değerlendirmesinde de bu duruma dikkat çekildi: “REK endeksindeki azalış, temel olarak nominal kur artışının TÜFE'deki artıştan daha fazla olmasından kaynaklanmıştır.”
DOLAR VE EURO KASIMDA TL KARŞISINDA DEĞER KAZANDI
Reel kurun hesaplanmasında kullanılan döviz sepetine bakıldığında, kasım ayında Türk lirası karşısında hem ABD doları hem de Euro'nun değer kazandığı görülüyor. Dolar, bir önceki aya göre ortalama %1,08 oranında değerlenirken, Euro’da ise %0,30’luk bir artış kaydedildi.
Aynı dönemde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) %0,87, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise %0,84 oranında artış gösterdi. Bu fark, reel kurun düşmesine neden oldu.
Yİ-ÜFE BAZLI ENDEKSTE DE GERİLEME VAR
TÜFE bazlı endeksin yanı sıra, üretici fiyatları temel alınarak hesaplanan Yİ-ÜFE bazlı REK endeksi de kasım ayında geriledi. Ekim ayında 95,52 olan bu endeks, kasımda 95,47 seviyesine düştü.
Yıllık bazda incelendiğinde ise TL’nin reel değerinde daha belirgin bir kayıp dikkat çekiyor. Geçen yılın kasım ayına göre TÜFE bazlı endekste 0,34 puanlık bir azalma yaşanırken, Yİ-ÜFE bazlı endekste bu kayıp 1,52 puan olarak hesaplandı.
TCMB: ENDEKSİ ETKİLEYEN UNSURLAR FARKLI YÖNDE ETKİ YARATTI
Merkez Bankası'nın değerlendirmesinde, TÜFE bazlı reel kurun hem iç hem dış fiyat dinamiklerinden etkilendiğine işaret edildi.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Türkiye TÜFE’si endeksin artışına katkıda bulunurken; Dünya TÜFE Sepeti ile Nominal Kur Sepeti’ndeki değişim endeksi azaltıcı yönde etkilemiştir.”
Bu ifade, yurt içi enflasyonun reel kurda artış yönlü baskı oluşturduğunu; ancak döviz sepetindeki yükseliş ve dış fiyatlar karşısında TL’nin göreli olarak değer kaybettiğini ortaya koyuyor.
