Bir dönem yalnızca doğumla özdeşleşen ve göz ardı edilen ebelik mesleği, son yıllarda yeniden yükselişe geçti. Genişleyen yetkiler, teknolojik eğitim modelleri ve artan taleple birlikte ebelik, hem istihdam garantisi hem de bağımsız çalışma imkânıyla sağlık sektörünün en çok tercih edilen alanlarından biri haline geldi. Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi (KOSTÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yurdanur Dikmen, yeni nesil ebeliğin sunduğu fırsatları ve mesleğin dönüşümünü anlattı.
Ebelik Bölümlerine Yoğun İlgi
Ebelik mesleğinin gençler arasında yeniden popüler hale geldiğini belirten Prof. Dr. Yurdanur Dikmen, "Türkiye'de üniversitelerdeki ebelik bölümlerinin doluluk oranı yüzde 100'e ulaştı. Bu da mesleğe olan yoğun ilgiyi açıkça gösteriyor" dedi. Normal doğumu destekleyen politikalarla birlikte ebelik eğitiminin uluslararası standartlara yaklaşarak güçlendirildiğini vurgulayan Dikmen, KOSTÜ’de de bu yıl ebelik bölümünü açtıklarını ve çağın gereklerine uygun, yapay zekâ destekli bir eğitim modeli hazırladıklarını ifade etti.
Ebeler Artık Kendi İşlerini Kurabiliyor
Prof. Dr. Dikmen, yeni yasal düzenlemelerle birlikte ebelerin geniş yetkilere sahip olduğunu söyledi. "Ebeler artık sağlık meslek hizmet birimi açarak bağımsız çalışabiliyor. Bir gebeyi başından sonuna kadar takip edebiliyor ve doğum yaptırabiliyorlar. Hem kamu hem özel sektörde iş olanakları genişledi" diyerek mesleğin kazandığı yeni statüyü vurguladı.
Aile Hekimi Gibi Kişisel Ebe Dönemi
Yeni nesil ebelik modelinde, birebir ve bütüncül sağlık yaklaşımının ön planda olduğunu belirten Dikmen, “Kadınlar hamile kalmaya karar verdikleri andan itibaren bir ebeyle yolculuğa çıkacak. Ebe; beslenmeden psikolojik desteğe, sosyal medya danışmanlığına kadar her alanda kadına rehberlik edecek. Her kadının bir ebesi olacak” dedi.
Ebelik Toplum Sağlığını Doğrudan Etkiliyor
Doğum süreci dışında da ebelerin pek çok alanda görev aldığını aktaran Dikmen, “Aile planlaması, emzirme danışmanlığı ve cinsel sağlık eğitimi gibi konularda da ebeler önemli roller üstleniyor. Bu da ebelik mesleğini yalnızca kadın sağlığıyla sınırlı olmayan, toplum sağlığını doğrudan etkileyen bir alan haline getiriyor” diye konuştu.
Kadınlar Yeni Modelle Daha Mutlu
Bütünsel ebelik modeliyle hizmet alan kadınların daha mutlu ve sağlıklı bir doğum süreci geçirdiğini dile getiren Prof. Dr. Dikmen, “Bu modelle doğum sonrası depresyon azaldı, psikolojik dayanıklılık arttı. Kadınlar sadece doğum değil, genel sağlık açısından da desteklenmiş hissediyor” dedi.
Normal Doğum Hem Sağlıklı Hem Ekonomik
Normal doğumun anne ve bebek sağlığı açısından birçok avantaj sunduğunu söyleyen Dikmen, “Hastanede kalış süresi azalıyor, enfeksiyon ve tıbbi hata riski düşüyor. Anne sütü daha hızlı ve yoğun geliyor. Bu hem sağlık hizmetlerinde maliyeti azaltıyor hem de annenin sosyal ve ekonomik hayata hızlı dönüşünü sağlıyor” şeklinde konuştu.
Doğum Koçluğuna Uyarı: “Sertifikayla Olmaz”
Doğum koçluğu adı altında yetkin olmayan kişilerin hizmet vermesinin riskli olduğuna dikkat çeken Dikmen, “Doğum koçluğu, 4 yıllık ebelik eğitimi almadan yapılamaz. Sertifikayla doğum koçu olmak doğru değil. Bu uygulama kontrol altına alınmalı” uyarısında bulundu.
Meslek Yükselişte: 7 Yılda Yüzde 82 Artış
Son 7 yılda ebelik bölümlerine olan ilgi yüzde 82 oranında arttı. 2017 yılında yalnızca 49 üniversitede bulunan ebelik bölümü, 2024 itibarıyla 68 üniversitede 97 programa ulaştı. Kontenjan ise 3 bin 26’dan 5 bin 490’a yükseldi. 29 Mart 2025’te yayımlanan yönetmelikle birlikte ebeler, klinik psikologlar ve fizyoterapistler gibi kendi sağlık birimlerini kurarak hizmet verebiliyor.
Ebelik Yönetmeliği Ebeye Geniş Yetkiler Sunuyor
Yönetmeliğe göre ebeler; hamilelik, doğum ve doğum sonrası süreçte kadınlara destek, bakım ve tavsiye vermek, doğumu kendi sorumluluğunda gerçekleştirmek, yenidoğan bakımını üstlenmek ve normal fizyolojik doğumu teşvik etmekle yükümlü. Ayrıca komplikasyonların tespiti ve tıbbi müdahaleye yönlendirme gibi görevleri de bulunuyor.
