Türkiye’de zenginlik çoğu zaman göz önünde yaşanır; lüks araçlar, manşetlerde dönen şirket satışları, sosyal medya paylaşımları… Ama bazı aileler vardır ki, varlıklarını fısıltılarla duyurur. Baştımar Ailesi tam da bu kategoride yer alıyor. İstanbul Boğazı’nın incilerinden biri olan Zeki Paşa Yalısı ile adları anılıyor, ancak haklarında bilinenler sınırlı. Ne bir holding tabelasında rastlanıyor soyadlarına, ne de bir finans devinin başında... Buna rağmen hem siyasi hem ekonomik tarihimizde iz bırakmış bir aileden söz ediyoruz.
Peki, Baştımar Ailesi kimdir? Servetleri ne kadar? Hangi kökenden geliyorlar ve gerçekten Zeki Paşa Yalısı onların mı? İşte detaylar…
KARADENİZ'DEN BOĞAZ’A: BAŞTIMAR AİLESİ NERELİ?
Baştımar Ailesi’nin kökleri, Karadeniz’in hırçın ama zengin kültürel geçmişe sahip bölgesi Trabzon’a, özellikle de Sürmene ilçesine uzanıyor. Bu bölge, tarih boyunca denizcilik ve ticaretle anılmış, güçlü aile yapıları ve sosyal dayanışma gelenekleriyle öne çıkmıştır. Baştımarlar da bu yerel geleneğin önde gelen temsilcilerinden biri.
Osmanlı’nın son dönemlerinden itibaren çeşitli idari ve siyasi görevlerde bulunan aile mensupları, Cumhuriyet dönemine geçiş sürecinde de önemli roller üstlenmişlerdir. Bu nedenle Baştımarlar sadece köklü bir aile değil, aynı zamanda Türkiye’nin siyasal ve toplumsal dönüşümünde iz bırakmış figürleri de bünyesinde barındırıyor.
ZEKİ PAŞA YALISI GERÇEKTEN ONLARA MI AİT?
İstanbul Boğazı’nda yer alan ve tarihi değeriyle öne çıkan Zeki Paşa Yalısı, resmî olarak Müşir Zeki Paşa’nın mirasçılarına ait hisseli bir mülktür. Bu mirasçılar arasında yer alan Meliha Baştımar, yalının kamuoyunda en çok bilinen varisidir. Dolayısıyla “Zeki Paşa Yalısı Baştımarların” söylemi, yasal olarak kısmen doğru, ancak yalı tek bir aileye ait değildir.
Yalı, barok mimarisi ve Boğaz’a hâkim manzarasıyla hem yatırımcıların hem de mimari tutkunlarının ilgisini çekiyor. Ancak sahipleri arasında süregelen miras davaları ve tarihi yapı statüsü nedeniyle, mülkiyeti net bir kişiye devredilememektedir.
BAŞTIMAR AİLESİ SERVETİ NE KADAR?
Ailenin toplam serveti konusunda kamuya açık kesin veriler yok. Ancak sadece Zeki Paşa Yalısı’ndaki hisseler bile milyarlarca lira değerinde. Uzmanlar bu tarihi yapının güncel değerini yaklaşık 4 milyar TL olarak değerlendiriyor.
Bu da, ailenin mali gücünün büyük ölçüde mirasa ve gayrimenkule dayandığını gösteriyor. İstanbul’un çeşitli bölgelerinde ve Türkiye’nin farklı illerinde değerli taşınmazlara sahip oldukları biliniyor. Ancak işletme bazlı gelir kaynaklarından ziyade, gayrimenkul ve finansal varlık yönetimi yoluyla servetlerini korudukları düşünülüyor.
AİLE NE İŞ YAPIYOR?
Baştımar Ailesi’nin doğrudan yönettiği, kamuoyunda bilinen büyük bir şirket ya da holding yok. Aile üyeleri tarih boyunca siyaset, hukuk ve edebiyat gibi alanlarda görevler üstlenmiş. Günümüzde ise daha çok özel aile ofisleri üzerinden yatırım yönetimi yaptıkları tahmin ediliyor.
Bu durum, onların göz önünde olmaktan çok, perde arkasında etkili olmayı tercih ettiklerini gösteriyor. Aileye dair verilerdeki kısıtlılık da bu stratejik sessizliğin bir sonucu.
BAŞTIMAR AİLESİ SOY AĞACI: FİKİRLERİN ÇATIŞTIĞI BİR HANEDAN
Baştımarlar sadece zenginlikleriyle değil, aynı zamanda taşıdıkları zıt ideolojilerle de dikkat çeken bir aile. Soy ağacındaki isimler, Türkiye’nin siyasal panoramasını adeta özetliyor:
Zeki Baştımar (1905-1974): Türkiye Komünist Partisi Genel Sekreterliği yapmış bir lider. Hayatının büyük kısmını Moskova’da sürgünde geçirdi.
Saffet Baştımar: CHP milletvekilliği yapmış bir isim. Aynı aileden tamamen farklı bir siyasi duruş.
Hafız Mehmet: İzmir Suikastı nedeniyle yargılanıp idam edilen Trabzon mebusu. Ailenin dramatik tarihinin önemli bir figürü.
Mukadder Özden (Baştımar): Banker Kastelli olarak bilinen Abidin Cevher Özden’in eşi. Ailenin finans dünyasına uzanan bağlantılarını ortaya koyuyor.
Bu çeşitlilik, ailenin sadece maddi değil, entelektüel zenginliğe de sahip olduğunu ortaya koyuyor.
MELİHA BAŞTIMAR KİMDİR?
Zeki Paşa Yalısı denince akla ilk gelen isim olan Meliha Baştımar, ailenin en az konuşulan ama en çok merak edilen figürü. Kamuoyunda çok az görünen Meliha Hanım, yalının mirasçılarından biri ve soyadını taşıyan tek bilinen kişi olarak öne çıkıyor.
Onun sessizliği ve kameralardan uzak duruşu, Baştımar Ailesi’nin genel politikasıyla örtüşüyor: Görünmeden var olmak.
ZEKİ PAŞA YALISI ZİYARETE AÇIK MI?
Hayır. Yalı, halen özel mülkiyet statüsünde ve içinde ikamet ediliyor. Bu nedenle ziyarete veya kamuya açık bir işlevi bulunmuyor.
Sadece Boğaz turları sırasında dış cephesi görülebilen yapı, Alexandre Vallaury tarafından tasarlanmış ve II. Abdülhamid dönemi mimarisinin seçkin örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor.
ZEKİ PAŞA YALISI SATIŞA ÇIKTI
Geçtiğimiz günlerde medyaya yansıyan haberlere göre, Zeki Paşa Yalısı mevcut mirasçılar tarafından satışa çıkarıldı. 23 odalı, Boğaz’ın en prestijli noktalarından birinde yer alan bu tarihi yapı için uzmanlar “paha biçilemez” yorumunu yapıyor.
Barok etkileri ve şatoya benzeyen mimarisiyle dikkat çeken yapı, bahçe ve deniz tarafında ayrı girişlere sahip. Ancak tarihi eser statüsünde olması nedeniyle potansiyel alıcılar için bazı kısıtlamalar da söz konusu.
