Ekonomiye ilişkin düzenlemeleri içeren Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 25 Haziran’da TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülecek. AA muhabirinin teklifin etki analizinden derlediği bilgilere göre, düzenleme çok sayıda alanda önemli mali ve idari etkiler yaratacak.
Yetkili Müesseselerde Denetim Artıyor
Kanun teklifi kapsamında ekonomik amaçlı faaliyet gösteren yetkili müesseseler, A ve B grubu olarak ikiye ayrılacak. Hâlihazırda Türkiye genelinde şubeler dahil 981 yetkili müessese faaliyet gösteriyor.
2021-2025 döneminde Hazine ve Maliye Bakanlığı bu müesseselere yönelik toplam 4 bin 884 aykırılık nedeniyle 155 milyon 267 bin lira idari yaptırım talebinde bulundu.
Ayrıca 2018-2025 yılları arasında 2 bin 604 iş yeri denetlenirken, bunlardan 761’inde yetkisiz döviz alım-satımı tespit edildi. Bu iş yerlerinden 566’sının faaliyeti geçici olarak, 195’inin faaliyeti ise tekrarlayan ihlaller nedeniyle kalıcı olarak durduruldu. Söz konusu ihlaller için yaklaşık 214 milyon liralık idari para cezası savcılıklardan talep edildi.
Gelir İdaresi Personeline Fazla Mesai Artışı
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın taşra teşkilatında görevli memur ve sözleşmeli personele ödenen fazla mesai ücretlerinde artış öngörülüyor.
Fazla çalışılan her saat için esas alınan gösterge rakamı 160’tan 300’e çıkarılırken, fazla mesai ödenecek personel oranı yüzde 20’den yüzde 40’a yükseltiliyor.
Toplam 40 bin 353 personel içinde bu düzenleme kapsamında her ay kişi başı en fazla 15 bin 188 lira fazla mesai ödemesi yapılması hâlinde, aylık gider etkisinin 179 milyon 784 bin lira olacağı hesaplandı.
Serbest Bölgede Vergi İstisnası Sürüyor
Serbest bölgelerde üretim yapan mükelleflerin, bu bölgeler içindeki satışlarından elde ettikleri kazançlar gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulmaya devam edecek.
Bu düzenlemenin 2024 yılı verilerine göre 700 milyon lira tutarında vergi gelirinden vazgeçilmesine neden olacağı tahmin ediliyor.
AR-GE ve TGB Teşvikleri Gözden Geçiriliyor
AR-GE merkezleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) ve araştırma altyapılarında çalışanlara uygulanan gelir ve damga vergisi istisnalarında yeni düzenlemeler öngörülüyor.
2023 yılında TGB’lerde 88 bin 436, AR-GE merkezlerinde ise 99 bin 193 çalışan bu istisnalardan yararlandı. Bu kapsamda 48 milyar liralık vergi işverenlere bırakıldı. Yeni düzenlemelerin yıllık 2 milyar lira gelir etkisi oluşturması bekleniyor.
Ulusal Güvenliğe Araç Alımında ÖTV Muafiyeti
Milli savunma ve iç güvenlik için alımı yapılan, yerli katkı oranı en az yüzde 40 olan araçlar için özel tüketim vergisi istisnası getiriliyor.
Yerli üretimi bulunmayan ancak ihtiyaç duyulan araçlar da bu kapsamda değerlendirilecek. Yıllık 5 bin araç alımı öngörülürken, istisnanın yıllık 2,6 milyar lira gelir kaybına neden olacağı hesaplandı.
ÖTV ve Yatırım Katkısında Önemli Değişiklik
Arazi taşıtlarında uygulanan ÖTV oranı yüzde 4’ten yüzde 50’ye yükseltiliyor. Bu düzenlemenin yıllık vergi gelirine 14 milyar lira katkı sağlayacağı öngörülüyor.
Ayrıca yatırım döneminde kullanılan yatırıma katkı oranının yüzde 80’den yüzde 50’ye düşürülmesiyle yıllık 15 milyar lira gelir artışı hedefleniyor.