Toplumda sık karşılaşılan horlama şikâyetinin çoğu zaman önemsenmediğini ancak ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabileceğini söyleyen Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. Bekir Oksay, hem çocuklarda hem de erişkinlerde horlamanın nedenlerine ve yol açabileceği risklere dikkat çekti.
Üst Solunum Yolundaki Darlıklar Horlamaya Yol Açıyor
Horlama; burun ucundan ses tellerine kadar olan üst solunum yolundaki darlık ya da tıkanıklıklardan kaynaklanıyor. Erişkinlerde en sık karşılaşılan nedenler arasında burun etlerinin şişliği ve burun kemiği eğriliği yer alırken, çocuklarda geniz eti ve bademcik büyüklüğü öne çıkıyor. Ayrıca, kilolu bireylerde boyun çevresindeki yağlanmanın dil kökünü geriye itmesiyle hava yolu daralıyor ve bu durum hem horlamaya hem de uyku apnesine neden olabiliyor.
Uyku Apnesinin İki Farklı Tipi Bulunuyor
Uyku apnesinin iki temel tipi olduğunu belirten Oksay, şu bilgileri verdi:
Tıkayıcı (Obstrüktif) Uyku Apnesi: En sık görülen türdür. Üst solunum yolunun gevşeyerek uyku sırasında tıkanması sonucu ortaya çıkar ve genellikle horlamayla birlikte görülür.
Santral Uyku Apnesi: Beynin solunumu düzenleyen merkezlerinin yeterli uyarı göndermemesiyle ortaya çıkan, daha nadir görülen bir türdür. Bu tipte horlama görülmeyebilir, tanı koymak daha zordur.
Her iki tip de uyku laboratuvarlarında yapılan polisomnografi (uyku testi) ile teşhis edilebiliyor.
Çocuklarda Horlama Yüz Gelişimini Etkiliyor
4-6 yaş grubundaki çocuklarda bademcik ve geniz eti büyüklüğüne bağlı olarak gelişen uyku apnesine sık rastlandığını vurgulayan Oksay, bu durumun sadece uykuyu değil, yüz ve çene gelişimini de etkilediğini belirtti.
“Adenoid face” olarak adlandırılan durumda çocukların sürekli ağızdan nefes aldığını, üst çenenin daraldığını, diş yapısının bozulduğunu ve gözlerin birbirinden uzaklaştığını kaydeden Oksay, “Kurtağzı” görünümüne neden olan bu tablo ileride ağır ortodontik müdahaleleri zorunlu kılabilir. Ayrıca uyku kalitesinin bozulması, büyüme ve boy uzamasını da olumsuz etkiler” dedi.
Çocuklardaki tedavinin çoğu zaman bademcik ve geniz eti ameliyatı ile başarıyla gerçekleştirilebildiğini ifade etti.
Erişkinlerde Ani Gece Ölümlerine Kadar Gidebilir
Erişkinlerdeki uyku apnesinin daha tehlikeli sonuçlara yol açabileceğini söyleyen Oksay, bu rahatsızlığın kalp ritim bozuklukları, yüksek tansiyon, inme ve ani gece ölümleriyle doğrudan ilişkili olduğuna dikkat çekti. Özellikle ağır iş makineleri kullananlar ile uzun yol şoförleri gibi riskli meslek gruplarında mutlaka uyku apnesi açısından tarama yapılması gerektiğini vurguladı.
Oksay, “Bu kişiler gece yeterince derin ve kesintisiz uyuyamadıkları için gün içinde dalgınlık, unutkanlık ve ani uyku atakları yaşayabilir. Bu da iş ve trafik kazalarına zemin hazırlar” diye konuştu.
Tedavide cerrahi müdahalelerin iki temel amacı olduğunu belirten Oksay, bunlardan ilkinin üst solunum yolundaki tıkanıklığı açmak, diğerinin ise CPAP (pozitif hava basıncı) cihazlarının daha etkin kullanılabilmesi için burun tıkanıklığını gidermek olduğunu söyledi. Uyku laboratuvarlarında yapılan tetkiklerin bu süreçte yol gösterici rol oynadığını da ekledi.
