Türk ve dünya mutfağının vazgeçilmez tat unsurları arasında yer alan baharat ve aromatik bitkilerde Türkiye, hem üretim hem ihracat gücüyle öne çıkıyor. Zengin iklimi ve coğrafyası sayesinde yüzlerce farklı bitki türüne ev sahipliği yapan Türkiye, geçen yıl 250 milyon doları aşan ihracatıyla dikkat çekti. Sektörün iç ve dış pazarda yarattığı ekonomik hacim ise 60 milyar TL’ye ulaştı.
600’Ü AŞKIN TÜR, BÜYÜK POTANSİYEL
Aromatik Bitkiler ve Baharat Üreticileri Derneği (ABÜDER) Başkanı Aydın Acun, Türkiye florasında 600’ü aşkın aromatik bitki türünün bulunduğunu belirterek, özellikle Anadolu ve Trakya'nın zengin bir bitki çeşitliliğine sahip olduğunu vurguladı. Acun, “Yöresel otlardan dünya pazarında yer bulan bitkilere kadar geniş bir yelpazeye sahibiz” dedi.
GÜNEYDOĞU’DAN KIRMIZI BİBER, TÜM ÜLKEYE TAT KATIYOR
En yoğun baharat üretiminin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde gerçekleştiğini ifade eden Acun, “Kırmızı biber üretiminde 350 bin ton seviyelerine ulaştık. Pul biber, tatlı ve acı toz biber en çok tüketilen baharatlar arasında yer alıyor” diye konuştu.
İTHALAT İKLİM KISITLAMALI ÜRÜNLERLE SINIRLI
Türkiye’de tüketilen baharatların büyük bir kısmı yerli üretimle karşılanırken, iklim koşulları nedeniyle yalnızca sınırlı sayıda ürün ithal ediliyor. Hindistan cevizi ve karabiber bu ürünler arasında yer alıyor. Türkiye’de yetiştirilen başlıca baharatlar arasında kimyon, çörekotu, susam, kekik, sumak ve nane öne çıkıyor. Acun, “Özellikle Türk kimyonu kalite açısından dünyada saygın bir konumda” ifadelerini kullandı.
TARIMSAL ÜRETİM İÇİN UYGUN ARAZİLER VAR
Acun, İç Anadolu, İç Ege, Karadeniz ve Akdeniz’in iç kesimlerinde atıl tarım arazilerinin değerlendirilerek baharat ve aromatik bitki üretiminin artırılabileceğine dikkat çekti. “Bu alanlar, hem iç tüketim hem de ihracat açısından önemli bir potansiyel taşıyor. Üretimi destekleyerek bu sektörü çok daha büyük bir ekonomik değere dönüştürebiliriz” dedi.
DEFNE VE KEKİKTE DÜNYA LİDERLİĞİ
İhracatta en güçlü ürünlerin başında defne yaprağı ve kekik geliyor. Acun, “Dünya defne yaprağı ihracatının yüzde 50’sinden fazlası Türkiye’ye ait. Kekikte de bu oran yüzde 50’ye yakın. Her iki ürünün yıllık ihracat değeri 70 milyon dolar bandını aşıyor” bilgisini paylaştı.
ABD VE ALMANYA EN BÜYÜK PAZARLAR
Türkiye’nin baharat ve aromatik bitki ihracatında en büyük pazarı ABD oluştururken, ikinci sırada Almanya yer alıyor. Acun, “ABD’ye geçen yıl 31 milyon dolar, Almanya’ya ise 22 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Çin de özellikle defne ve kekikte önemli bir pazar konumunda. Toplamda 5 kıtada 156 ülkeye ihracat yapıyoruz” dedi.
2024 İYİ GEÇTİ, 2025’TE BEKLENTİ BÜYÜK
Geçmiş yıllarda dalgalı bir seyir izleyen sektör, 2024 yılında toparlanarak başarılı bir ihracat dönemi geçirdi. 2025 yılına yönelik beklentilerin yüksek olduğunu aktaran Acun, “Küresel ticaretteki belirsizlikler nedeniyle ihtiyatlıyız ancak hedefimiz 2024 rakamlarının üzerine çıkmak” şeklinde konuştu.
NET DIŞ TİCARET FAZLASI VEREN ENDER SEKTÖRLERDEN
Türkiye’nin baharat ve aromatik bitkilerde dış ticaret dengesinde olumlu tablo sunduğunu belirten Acun, “İthalatımız, ihracatımızın yarısı kadar bile değil. Sektörümüz net dış ticaret fazlası veriyor ve bu yönüyle ülkemizin ekonomisine sürdürülebilir katkı sağlıyor” dedi.