Züleyha Abdülbakioğlu'nun köşe yazısı
1-30 Eylül Dünya Alzheimer Farkındalık Ayı… Halk arasında “bunama” olarak ifade edilen ve yaygın görülen bir demans türü olan alzheimer zaman içinde gelişen beyin hücrelerinin ölümüne bağlı olarak oluşur. Basit unutkanlıklarla başlayan hastalık ilerledikçe hasta önce yakın geçmişini tamamen unutmaya başlar. Sonra zaman içinde çevresini ve ailesini tanıyamaz, duygu ve düşüncelerini kontrol edemez hale gelir.
Çoğunlukla 60’lı yaşlardan sonra başlayan hastalık için “yaşlılık hastalığı” da deniyor. Tam olarak neden kaynaklandığı henüz bulunamadı; ama “yaş”ın çok önemli bir etken olduğu kesin. Beyinde anormal beta amiloid proteinin birikime bağlı olarak oluşan Alzheimer hastalığıyla ilgili diğer risk faktörlerini şöyle sıralıyor nöroloji uzmanlar:
· Bazı damarsal hastalıklar
· Geçmişte çeşitli travmalara maruz kalmak,
· Depresyon öyküsü
· APOE4 taşıyıcısı olmak,
· Ailede Alzheimer varlığı,
· Düşük eğitim seviyesi,
· Uyku düzeni bozukluğu,
· Fiziksel aktivite azlığı,
· Obezite,
· Yetersiz ve dengesiz beslenmek,
· Sigara kullanımı
Alzheimer hastalığının ne kesin bir tedavisi var ne de geri dönüşü… Hastalıkta kullanılan ilaçlar, hastalığın semptomlarının hafifletilmesini ve eşlik eden diğer hastalıkların tedavisini sağlıyor. Yani alzheimer’ı iyileştirmiyor…
Hastalıkta bellek kaybıyla başlayan süreç psikiyatrik problemler, davranış bozuklukları, konuşma güçlükleri gibi birçok sorunla ilerleyerek devam eder. Direkt olarak “öldürücü” bir hastalık değil ama beyin fonksiyonlarını harap edip sinir bağlantılarını yok ederek hareket etmek, yutkunmak ve yemek yemek gibi gündelik işleri yapmayı engelleyerek, diğer organlarda birtakım komplikasyonlara neden olarak kişinin ölümüne neden olabilir.
Türk Nöroloji Derneği’ne göre günümüzde Türkiye’de 300 bin civarında Alzheimer hastası olduğu düşünülmekte ve genç nüfusun giderek yaşlanacağı bir ülke olarak Türkiye’de 30-40 yıl sonra bu hastalığın en önemli sağlık sorunu olacağı söylenebilir.
Peki ne yapmalı? Beynimizi korumalı… Nasıl?
· Doğal ve dengeli beslenme, hekim önerisiyle B12 ve folik asit takviyesi
· Aktif günlük yaşam, bedensel ve zihinsel egzersiz alışkanlığı
· Stresten, alkol ve sigaradan uzak durmak,
· Dengeli, yeterli ve kaliteli uyku,
· İdeal vücut kilosuna sahip olmak
· Okumak, düşünmek, hayal etmek, hobi edinmek, yeni şeyler öğrenmek ve zihni sürekli aktif tutmak
· Düzenli hekim kontrolü